محمد فیاض محمدی - گروه فیزیک دریا-دانشکده علوم دریایی-دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر
امیر اشتری لرکی - گروه فیزیک دریا، دانشکده علوم دریایی و اقیانوسی، دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر، خرمشهر، ایران

ابتدای سال ۱۳۹۸ سیل عظیمی، چند استان در جنوب غرب کشور را فراگرفت و مسیر این سیلاب ها درنهایت استان خوزستان و رودخانه های کارون و اروند بود. هدف از این تحقیق اندازه گیری پارامترهای فیزیکی جریان در رودخانه های کارون و اروندرود در شرایط سیلابی است. در رودخانه های جزرومدی مثل کارون در خرمشهر و اروندرود در مرز ایران و عراق، جزرومد باعث تغییرات شدید سرعت و جهت جریان، و تراز سطح آب می شود و برای رسیدن به یک برآورد خالص از حجم سیلاب و آورد رسوب، نیاز به اندازه گیری پیوسته در یک سیکل کامل جزرومدی به مدت ۲۵ ساعت است. اندازه گیری های میدانی در ۵/۲/۹۸ در زمان مهکشند در دو ایستگاه کارون و اروند انجام شد. تحلیل و بررسی داده ها نشان می دهند که شرایط سیلابی تغییرات تراز سطح آب را به شدت کاهش می دهد به نحوی که رنج جزرومد در خرمشهر در مقایسه با فصل کم آبی در شرایط مشابه مهکشند در ۲۴ مهر۱۳۹۴ از حدود ۱۰۰ سانتی متر به ۲۶ سانتی متر کاهش یافت. میانگین شوری و سرعت جریان در کارون و اروند به ترتیب psu۰.۶۲ و psu۲.۱ و سرعت m/s۱.۶ و m/s۱.۹ اندازه گیری شد. جهت جریان نیز پیوسته به سمت دریا بود. بیشینه غلظت بار معلق در ایستگاه کارون و اروند به ترتیب g/m۳۸۰ و g/m۳ ۶۷ اندازه گیری شد. با توجه به مقادیر اندازه گیری شده مذکور، میانگین دبی آب در کارون و اروند به ترتیب m۳/s ۲۱۵۳ و m۳/s ۷۸۸۳ و میانگین شار رسوب به ترتیب kg/s۱۴۲ و kg/s۴۵۴ محاسبه شد.

سیل, اندازه گیری میدانی, انتقال رسوب, کارون, اروند