گرفتگی غشا و روش های تمیز کردن آن

جداسازی مواد توسط غشاء، با توجه به کارایی هایی که در صنایع مختلف دارد می تواند به عنوان یکی از فرایندهای کارآمد جداسازی در ده های اخیر مورد توجه قرار گیرد. فرآیندهای غشایی با داشتن مزایای فراوان مانند کاهش مصرفانرژی به دلیل عدم تغییر فاز، تنوع در شکل، انتقال جرم زیاد و کاربرد برای انواع صنایع و نیز سهولت کاربرد مقیاس های صنعتی و همچنین به دلیل ویژگی دار محیط زیست بودن آنها، از سایر روش های جداسازی همانند تقطیر متمایز شدهاند. با این حال این روش معایبی از قبیل پلاریزاسیون غلظتی و کاهش شار عبوری دارند که این دو باعث بوجود آمدن پدیده گرفتگی در غشاها می شوند و با توجه به اینکه گرفتگی در تمام غشاها رخ می دهد لذا باید جهت حفظ کارایی غشاء در فواصل زمانی معین آن را تمیز کرد. اگر چه در طی فرآیند جداسازی ترفند هایی جهت کاهش میزان گرفتگیاتخاذ می شود، اما این پدیده به طور کامل قابل حذف نیست و نهایتاً پس از یک دوره زمانی، شار جریان عبوری از غشاء تا حدی کاهش می یابد که احیای مجدد غشاء توسط روش های تمیز کردن را ضروری می گرداند. فواصل زمانی مورد نیازبرای انجام عملیات احیاء متغیر بوده و به نوع فرآیند بستگی دارد. روش های تمیز کردن غشاء را می توان به چهار دسته که عبارتند از: روش های فیزیکی، روشهای شیمیایی، روش های بیولوژیکی (زیستی)، روش ترکیبی (فیزیکی – شیمیایی) تقسیم نمود. در این مقاله، مروری کلی بر گرفتگی غشاء و عوامل ایجاد کننده آن و همچنین روشهای تمیز کردن غشاء صورت گرفته است