عاطی عبیات - استادیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران
شیماء فاضلی - مدرس زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران

کشورهای آفریقایی تا دیر زمانی درگیر مبارزه با دو پدیده استعمار و استبداد بوده اند؛ بنابراین مقاومت و پایداری بخشی از ادبیات این کشورها را به خود اختصاص داده است. کشور عرب زبان اریتره با جمعیت حداکثری مسلمان، واقع در شرق آفریقا یکی از کشورهایی است که سال ها تحت سلطه دولت عثمانی و استعمار دولت های اروپایی قرار داشت و پس از آن نیز به مدت سی سال درگیر نبرد با همسایه خود اتیوپی و نبرد مسلمانان آن برای آزادی از سلطه دیکتاتوری اقلیت مسیحی حاکم بود. از این رو پرداختن به موضوع مقاوت و پایداری به ویژه نبرد سی ساله با اتیوپی، از موضوعات رایج در آثار شاعران، نویسندگان و هنرمندان دهه های اخیر در این کشور است. نویسنده و رمان نویس سرشناس اهل اریتره «هاشم محمود حسن» نیز بخش مهمی از آثار خود را به بیان این موضوع اختصاص داده است. در این پژوهش یکی از آثار داستانی این نویسنده با عنوان عطرالبارود بررسی شده است. در این پژوهش علاوه بر آشنایی با بخشی از ادبیات آفریقا و کشور ارتیره با دیدگاه نویسنده و نگرش مردم اریتره درباره نبرد سی ساله با دشمن مهاجم اتیوپی و ابعاد روایی آن در رایحه باروت نیز آشنا می شویم. پژوهش حاضر به صورت تحلیلی و توصیفی انجام شده و نتایج آن نشان می دهد، نویسنده رایحه باروت حقایق تاریخی را با ادبیاتی روشن و صریح و دیدگاهی میهن پرستانه و ملی گرا به نمایش گذاشته است. ضمن این که در انتخاب مضامین مقاومت و پرداختن به آن، تحت تاثیر ادبیات پایداری در کشورهای عربی و اسلامی قرار داشته است.

Eritrea, Hashem Mahmoud Hasan, Gunpowder Scent novel, Resistance Literature