مینا نیک آسا - گروه ژنتیک، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، تبریز، ایران
مهرداد نوروزی نیا - Dept. of Hematology, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran
مجید فرش دوستی حق - مرکز تحقیقات هماتولوژی و انکولوژی، دانشگاه علوم پزشکی تبریز

زمینه و هدف: فرآیندهای کنترلی در تمایز استئوبلاستی سلول های بنیادی مزانشیمی هنوز به طور کامل شناخته نشده است. مکانیسم های اپی ژنتیک مخصوصا متیلاسیون جزایر CpG در پروموتر ژن ها به عنوان یکی از مهم ترین مکانیسم های کنترلی در تمایز سلول های بنیادی مطرح است. این که در فرآیند تمایز تنها متیلاسیون برخی از ژن های خاص تغییر می یابد یا متیلاسیون تام ژنوم دست خوش تغییرات می گردد، مورد بحث است. لذا در این تحقیق وضعیت متیلاسیون تام ژنوم در طول تمایز استئوبلاستیک سلول های بنیادی مزانشیمی با محیط تمایزی و هم چنین در تیمار با داروی زولدرونیک اسید مورد ارزیابی قرار گرفت. مواد و روش ها: در این پژوهش آزمایشگاهی پس از کشت و تکثیر سلول های بنیادی مزانشیمی، القاء تمایز استئوبلاستی با استفاده از محیط تمایزی و داروی زولدرونیک اسید صورت گرفت. استخراج DNA در هفته اول، دوم و سوم تمایز و هم چنین از سلول های بنیادی مزانشیمی تمایز نیافته صورت گرفت. وضعیت متیلاسیون تام ژنوم با استفاده از آنتی بادی بر علیه ۵-متیل سیتوزین ارزیابی شد. برای تحلیل داده از آزمون طرح اندازه گیری مکرر استفاده شد. یافته ها: در طول تمایز استئوبلاستیک سلول های بنیادی مزانشیمی وضعیت متیلاسیون تام ژنوم تغییر پیدا نکرد (۰۹۳/۰=p). هم چنین تیمار با داروی زولدرونیک اسید بر روی متیلاسیون تام ژنوم تاثیر نداشت (۰۵۷/۰=p). نتیجه گیری: تمایز استئوبلاستی سلول های بنیادی مزانشیمی با استفاده از محیط تمایزی و نیز در تیمار با داروی زولدرونیک اسید، با تغییر متیلاسیون تام ژنوم همراه نیست. بنابراین فرآیند تمایز سلول های بنیادی مزانشیمی به استئوبلاست ها یک مسیر منحصر به فرد بوده و احتمالا سایر مکانیسم های ژنتیکی و اپی ژنتیکی در کنترل آن ایفای نقش می نماید. واژه های کلیدی: استئوبلاست، سلول های بنیادی مزانشیمی، تمایز، متیلاسیون تام ژنوم، زولدرونیک اسید

Osteoblast, Mesenchymal stem cells, Differentiation, Global DNA methylation, Zoledronic acid, استئوبلاست, سلول های بنیادی مزانشیمی, تمایز, متیلاسیون تام ژنوم, زولدرونیک اسید