غلامرضا گل محمدی - موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی تهران، ایران
حسین رضا رضایی تورشیزی - گروه حشره شناسی کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم وتحقیقات اراک، ایران
رضا وفایی - گروه حشره شناسی کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم وتحقیقات اراک، ایران
لیلا فرآورده - موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی تهران، ایران
زهرا رفیعی کهروردی - دانشکده امیرکبیر، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم وتحقیقات اراک، ایران

بالتوری سبز،Chrysoperla carnea Stephens  از دشمنان طبیعی مفید در کشاورزی است که به راحتی در آزمایشگاه قابل پرورش می­ باشد. این گونه در برنامه­ های مهار زیستی به روش رهاسازی اشباعی به طور گسترده استفاده می­ شود. اطلاعات در خصوص اثرات  غیرکشندگی، به مشخص شدن اثرات منفی و زیر کشنده حشره­کش­ها روی آفات کمک خواهد نمود و اطلاعات کاربردی برای یافتن راه­کارهای موثر در کنترل آفات را نشان خواهد داد. اثرات کشنده  و غیرکشنده  حشره ­کش ­های تبوفنوزاید، کلوتیانیدین و فلوپیرادیفورون روی حشرات کامل بالتوری سبز C. carnea در شرایط آزمایشگاهی در دمای ۲ ± ۲۵ درجه سلسیوس، رطوبت نسبی ۵ ± ۶۰% درصد و دوره نوری ۸:۱۶ ساعت (روشنایی: تاریکی) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد، دوره تخم­ریزی در تیمار فلوپیرادیفورون (۶۲/۲۶ روز در مقایسه با تیمارهای کلوتیانیدین (۹۰/۲۱ روز) و تبوفنوزاید (۶۲/۲۱ روز) تفاوت معنی ­داری دارند و میزان باروری کل نیز در تیمار فلوپیرادیفوران به طور معنی داری بیشتر از سایر تیمارها بود. نتایج آزمایش ­های مربوط به جدول زندگی نشان داد که مقدار پراسنجه r  در شاهد و تیمارهای کلوتیانیدین، تبوفنوزاید و فلوپیرادیفوران به ترتیب ۱۵/۰، ۱۷/۰، ۱۴/۰ و ۱۵/۰ برروز بود. نرخ متناهی افزایش جمعیت (λ) در تیمارهای مختلف تحت تاثیر قرار گرفت، به طوری که از ۱۹/۱ تا ۱۶/۱ بر روز در افراد بالغ C. carnea به ترتیب برای تیمارهای کلوتیانیدین و تبوفنوزاید متغیر بود. همچنین بیشترین میزان زنده­ مانی C. carnea (۵۸ روز) در شاهد مشاهده شد. با توجه به نتایج به دست آمده در خصوص طول دوره زندگی، میزان باروری و پراسنجه ­های مهم زیستی بالتوری سبز، به نظر می رسد فلوپیرادیفوران نسبت به کلوتیانیدین و تبوفنوزاید، روی جمعیت C. carnea زیان­ کمتری داشته باشد.

Chrysoperla carnea, اثرات غیرکشندگی, جدول زندگی, حشره کش