مهدی ضیاالدینی - گروه گیا ه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ولی‏عصر(عج) رفسنجان، رفسنجان
مرضیه صفار - گروه گیاهپزشکی دانشگاه ولی عصر رفسنجان و کارشناس سازمان میراث فرهنگی استان یزد
رحیم غیورفر - مرکز تحقیقات گیاهپزشکی ایران، ولنجک، تهران، ایران

فعالیت جستجوگری موریانه های زیرزمینی به شدت تحت تاثیر شرایط محیطی بوده و ارتباط مستقیم با خسارت زایی آن ها دارد و این تغییرات فصلی فعالیت جستجوگری می تواند بر موفقیت کنترل موریانه های زیرزمینی با استفاده از روش سیستم طعمه گذاری تاثیرگذار باشد. موریانه زیرزمینی Anacanthotermes vagans (Hagen) (Isoptera: Hodotermitidae)  به عنوان یک آفت شهری مهم در مرکز و نواحی جنوبی ایران مطرح است. این مطالعه با هدف تعیین اثر تغییرات فصلی بر فعالیت جستجوگری و میزان تغذیه چوب در اکوسیستم شهری و در شهر یزد و در یک بازه زمانی دوساله (تیر ۱۳۹۲ تا خرداد ۱۳۹۴) انجام شد. تغییرات جستجوگری این گونه با سه متغیر تعداد ایستگاه های فعال، جمعیت جستجوگر و میانگین تغذیه چوب که از نمونه برداری ماهانه ۸۵ ایستگاه ردیاب و ۱۵ ایستگاه تغذیه ای به دست آمد، مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج این پژوهش نشان داد فعالیت جستجوگری موریانه زیرزمینی A. vagans، به طور کامل فصلی است. فعالیت جستجوگری این گونه پس از یک توقف سه ماهه در اسفند آغاز می شود و در تیر و مرداد به بالاترین میزان می رسد. مقایسه الگوی تغییرات فعالیت جستجوگری با نوسانات میانگین دما و میزان بارندگی ماهانه نشان داد تغییرات فصلی فعالیت جستجوگری در گونه مورد مطالعه در ارتباط مستقیم با تغییرات دما است. علاوه بر آن به نظر می رسد کاهش شدید و ناگهانی دما در زمستان می تواند سبب کاهش جمعیت کلنی ها شود.

ایستگاه ردیاب, الگوی فصلی جستجوگری, ایستگاه تغذیه ای, موریانه, یزد