حسین کیشانی فراهانی - گروه گیاهپزشکی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران
یاسمن مقدسی - گروه گیاهپزشکی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران
پوریا آبرون - گروه گیاهپزشکی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران
احمد عاشوری - گروه گیاهپزشکی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران

یادگیری نشانه های جدید در تمامی شاخه های زیستی جانوران از موجودات تک سلولی تا پستانداران به صورت های مختلف رخ می دهد. حشرات برخلاف جثه کوچک و طول عمر کوتاه، توانایی خارق العاده ای را در یادگیری، به خاطر سپردن و بکارگیری نشانه­های مختلف محیطی مرتبط با حضور میزبان و منابع غذایی دارا می باشند. این توانایی از عوامل موثر در افزایش کارایی و قدرت جستجوگری دشمنان طبیعی همچون زنبورهای پارازیتوئید مانند زنبور Venturia canescens می باشد. زنبور V. canescens از مهمترین پارازیتوئیدهای شب­پره­های خانواده Pyralidae  می باشد. در این پژوهش توانایی یادگیری بویایی زنبور V. canescens نسبت به دو رایحه بویایی نعناع و لیمو با استفاده از دستگاه بویایی­سنج دو راهه ی Y شکل بررسی شد. نتایج  نشان داد که زنبور V. canescens نسبت به رایحه های بویایی نعناع و لیمو ترجیح ذاتی نداشت. اما بعد از شرطی­سازی زنبورهای ماده، بین پاسخ های بویایی به رایحه بویایی شرطی (رایحه نعناع) و غیرشرطی (رایحه لیمو) تفاوت معنی داری وجود داشت. همچنین دوام حافظه زنبور V. canescens تا ۲۷ ساعت بعد از شرطی سازی و در غیاب تجربه برخورد با رایحه فراگرفته شده، ادامه یافت. شناخت توانایی یادگیری و دوام حافظه در دشمنان طبیعی از جمله زنبور V. canescensمی تواند باعث کاربرد موفق تر پارازیتوییدها در برنامه های کنترل بیولوژیک آفات گیاهی گردد.

دوام حافظه, تجربه, قدرت جستجوگری, یادگیری بویایی, Venturia canescens