علی اسودی - دانشگاه خوارزمی

تصویرپردازی به عنوان یکی از جنبه های ادبی کلام می باشد و در این میان، نظریه پردازان معاصر با کنکاش درباره تصویر در قرآن کریم به ریشه یابی این صنعت بلاغی پرداخته اند. در میان سوره های قرآنی، سوره شعراء دربردارنده تصاویر متعدد از سرگذشت اقوام پیامبرانی چون نوح، هود، صالح، لوط و شعیب: است. شاکله اصلی سرنوشت این اقوام را، حرکت و تکاپو تشکیل داده است، به این جهت در مقاله حاضر با روش توصیفی - تحلیلی نوع افعال حرکتی در تصویرپرداز این داستان ها و دلیل سیطره و غلبه آن ها بررسی خواهد شد. غلبه افعال حرکت انتقالی بر سایر افعال، دال بر تصویر موزون و ملموس داستان ها بوده و با تصاویری آکنده از عذاب های عظیم منسجم شده است. درمیان افعال حرکت انتقالی نیز، حرکت انتقالی افقی بیش از سایر افعال نمود پیدا کرده که این امر نشان دهنده بازتاب اعمال آدمی به خود است؛ زیرا شاخص های افعال حرکتی انتقالی افقی که همان آمدوشد، مدت غیاب و حضور، سرعت و قدرت است با شاخص های بر گذشت عمر هر انسان به خود هم مسیر است. نتیجه عمر انسان ها در فواصل زمانی مختلف حضور پیدا می کند و با سرعت و قدرت متناسب در هر زمان خود را در زندگی فرد بروز می دهد. از این رو، در این سوره که آکنده از ترسیم سرنوشت اقوام گذشته بوده، شاهد به کاربردن این نوع افعال حرکتی هستیم که همواره دال بر بازگشت عمل هر انسان به خود است و به این ترتیب ارتباط مضمون بیش از پیش در این سوره نمود پیدا می کند.

قرآن, سوره شعراء, داستان پیامبران, تصویرپردازی, افعال حرکتی