زهره مشکی باف مقدم - گروه علوم تربیتی، پردیس هاشمی نژاد، دانشگاه فرهنگیان، مشهد، ایران.
مهدیه رحیمی - علوم تربیتی، پردیس هاشمی نژاد، دانشگاه فرهنگیان، مشهد، ایران.

آموزش مشارکت اجتماعی و پژوهش درباره نقش گروه در تقویت تعاملات انسانی و فرایندهای یاددهی- یادگیری در مدیریت کلاس از اهمیت زیادی برخوردار است. هدف از این مطالعه، بررسی و بهبود وضع موجود از طریق مطالعه عملکرد معلمان در نحوه تشکیل گروه در مدیریت کلاس است. این مطالعه «گذشته نگر» مبتنی بر حقایق طبیعی زندگی زیسته معلمین و شاگردانشان در داخل کلاس، طی سال های ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۸ در نواحی هفت گانه شهر مشهد انجام شد. رویکرد پژوهش «کیفی»، به روش «اسنادی – تحلیلی» و در آن از تکنیک «تحلیل مضمون» استفاده شد. نتایج بخشی از مبانی نظری این مطالعه، موید اثبات مزایای استفاده از گروه، تعاون و همکاری در تقویت روحیه مشارکتی و افزایش فرایندهای یادگیری است، اما شواهد میدانی در فضای داخل کلاس های شهر مشهد همسو با نتایج بخش دیگری از مطالعات نظری نشان می دهد که به جز موارد کمیاب، معلم و شاگردان در تعداد زیادی از کلاس ها از مزایای گروه بندی، بهره زیادی نمی برند.  در همین راستا، انواع شکل های گروه بندی شناسایی و در نهایت توصیه هایی برای مسئولین، معلمین و پژوهشگران آتی ارائه شد. نوآوری این پژوهش در شیوه استفاده از داده های آن است که هیچ تحقیق مشابه در این وسعت داده اطلاعاتی، از کلاس های حقیقی درباره این موضوع، انجام نشده است.

«گروه بندی», « مدیریت کلاس», «مشاهدات کارورزی»