فرناز شهرکی جزینکی - دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق بین الملل دانشگاه شیراز
فرنوش شهرکی جزینکی - دانش آموختهی کارشناسی ارشد حقوق مالکیت فکری دانشگاه علامه طباطبائی

محیطزیست بیشترین لطمات را از فعالیتهای اقتصادی اما ارزشمند بشر میبیند. تخریب محیطزیست به ویژه دریاها به دست انسان قدمتی به اندازه عمر انسان دارد. در این پژوهش تلاش شدهاست که با درنظر گرفتنرویکردهای عملی ایران در مسائل زیستمحیطی، چهارچوبهای حقوقی حمایت موثر از محیطزیست بهویژه در زمینهی آلودگی نفتی دریاها روشن گردد. این پژوهش در پی یافتن پاسخ این پرسش است که چه نوع نظامحمایتی امروزه میتواند محیطزیست مناطق دریایی ایران را از خطرات جبرانناپذیر زیستمحیطی مصون بدارد و در عینحال، اهداف اصولی جمهوری اسلامی ایران را تأمین کند و از بروز تنش و جدال و اختلاف در منطقهجلوگیری نماید. مناطق دریایی ایران همواره از سایر منابع آلاینده به خصوص سکوها، عملیاتهای حفر چاههای نفتی و بارگیری آن رنج برده لذا ایجاد یک مرجع بینالمللی که به صورت اختصاصی به مسائل زیستمحیطیرسیدگی کند میتواند تا حدی راهگشای مشکلات زیستمحیطی دریاها باشد. با در نظر گرفتن این نکته مهم که چون در امر ترمیم و بهبود وضعیت زیستمحیطی کره زمین بویژه آلودگی نفتی دریاها ناشی از سکوهای حفاریمجالی برای مسامحه وجود ندارد، لذا همکاری حرف اول است و از آنجا که نمیتوان انتظار پدیدار شدن اصول و قواعد حقوقی در راستای حمایت و بهینهسازی محیطزیست و به مرحله اجرا رسیدن آنها در یک سطح جهانشمول نشست، همکاری دولتها در سطح منطقهای میتواند تامینکننده بخشی از حرکت به سوی حفظ اکوسیستم سیاره زمین باشد. لازم به ذکر است که در مسئله آلودگی محیطزیست شناسایی منشاء آلودگی بسیار مهم است. امروزه با پیشرفت تکنولوژی به کمک فناوری نانو تغییرات آلودگی به صورت موضعی قابلبررسی خواهد بود. فناوری نانو این امکان را ایجاد کرده است که مواد طوری مصرف شوند که به طور موثری ورود آلاینده های ناشی از فعالیت های انسانی به محیطزیست را کم کنند، لذا حرکت با برنامه به سمت برخیصنایع منجر به کاهش آسیب به طبیعت خواهد شد. این پژوهش بر این نکته مهم تاکید میورزد که اگر چه نیاز به تدوین و توسعه قواعد حاکم بر جنبههای گوناگون آلودگی دریایی همچنان ادامه دارد اما آنچه از اهمیتبیشتری برخوردار است، توجه مسئولانهتر دولتها نسبت به محیطزیست دریایی و جلوگیری از آلودگی آن می باشد

آلودگینفتی، حقوق دریاها، سکویحفاری، محیطزیست، ایران