پگاه نجف پور - فارغ التحصیل کارشناسی ارشد حشره شناسی کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز
آرش راسخ - دانشیار گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز
مهدی اسفندیاری - دانشیار گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز

چگونگی تاثیر پارازیتوئیدها روی تغییرات جمعیت میزبان، تحت تاثیر ترجیح سن پورگی میزبان قرار دارد. این طرح ترجیح ثابت نبوده و همراه با فراوانی نسبی و میزان در دسترس بودن، تفاوت در شدت رفتارهای دفاعی و همچنین اثرات مادری زنبور کاوشگر تغییر می یابد. در این مطالعه ترجیح سن پورگی میزبان در استرین ماده زای زنبور پارازیتوئید Lysiphlebus fabarum (Marshall) در ارتباط با کارایی نتاج روی سنین اول، دوم و چهارم پورگی شته   Aphis fabae (Hemiptera: Aphididae) در شرایط انتخابی و غیرانتخابی مطالعه شد. علاوه بر این اثرات مادری (سن و اندازه) روی ارتباطات کاراییترجیح نتاج مورد مطالعه قرار گرفت. بر اساس نتایج، زنبورهای پرورش یافته روی پوره سن اول، صرف نظر از سن و اندازه ی مادر، کوچکتر بودند و طول دوره ی رشدی طولانی تری داشتند، نسبت به زنبورهایی که در پوره سن دوم یا چهارم پرورش یافته بودند. نتایج همچنین نشان داد که وقتی که زنبورها در شرایط غیرانتخابی به سنین مختلف میزبان دسترسی داشتند، ، صرف نظر از سن و اندازه، ترجیحی به سن پورگی خاصی نشان ندادند. با این اوصاف، در شرایط انتخابی، در هر دو کلاس سنی  و اندازه ی زنبورهای مادر، تعداد مومیایی ها با افزایش سن پورگی میزبان کاهش یافت، که نشان دهنده عدم ارتباط بین ترجیح سن پورگی و کارایی نتاج می باشد. بر اساس نتایج، در پرورش انبوه زنبور پارازیتوئید L. fabarum، به منظور افزایش کارایی نتاج، بهتر خواهد بود که در شرایط انتخابی حداقل تراکم از پوره های سن اول در اختیار زنبورهای کاوشگر قرار گیرد.

Aphididae, Hemiptera, شایستگی, اثرات مادری, کارایی نتاج