ایمان شکوهی پور - گروه مهندسی نفت ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد امیدیه ، امیدیه ، ایران
محسن مسیحی

مسلماً هدف صنعت نفت از ابتدا تا کنون برداشت حداکثری از ذخایر هیدروکربوری بوده و هست. ضریب بازیافت مخازن،عامل تعیین کننده در این رابطه چه به لحاظمهندسی و چه از جنبه اقتصادی و سیاسی میباشد. لذا از گذشته تلاشهای زیادی جهت تخمین و تعیین ضریب بازیافت صورت گرفته است؛ در سال 1945 ، انجمن نفت آمریکاAPI) نخستین گام در جمعآوری دادهها و اطلاعات جهت دستیابی به رابط ا هی میان پارامترهای سنگ و سیال با ضرایببازیافت مخازن هیدروکربوری را برداشت. این مؤسسه مطالعات آماری وسیعی بر پایه دادههای مربوط به عملکرد واقعی میادین در حال تولید و نه بر اساس دادههای تئوری یا آزمایشگاهی بر روی مخازن نفتی آمریکا و کانادا جهتدستیابی به معادلات تجربی مناسب برای تخمین ضریب بازیافت مخازن ماسه سنگی و کربناته که 75 % آنها تحت دومکانیزم رانش آب و گاز محلول تولید میکردند، صورت داد. در نهایت مؤسسهAPI با تکمیل مطالعات خود به این نتیجه رسید که امکان دستیابی به رابطه تجربی کاملاً معتبری که ضریب بازیافت مخازن را بر اساس پارامترهای موجود آنها به درستی محاسبه نماید، وجود ندارد و در تمامی موارد آزمایشی، پارامتر اصلی و تعیین کننده همان نفت اولیه درجای مخزن میباشد. البته فاکتور مهم و اساسی در عدم موفقیت برای دستیابی به رابطه ایدهآل، ناهمگنی مخزن میباشد که بهآسانی قابلتعریف نیست و دارای پیچیدگیهای زیادی میباشد؛ همچنین سایر پارامترهای تعریف شده نظیر تخلخل،تراوایی، اشباع اولیه آب و ... با تکنیکهای موجود، قابل اندازهگیری دقیق و بدون خطا نیست؛ بنابراین اگرچه ضریب بازیافت مخازن به عنوان پارامتری ساده در صنعت نفت بکار میرود اما دارای عدم قطعیت ذاتی است و هیچ مدلی در دنیا وجود ندارد که دقیقاً آینده این پارامتر را پیشبینی نماید

ضریب بازیافت - رابطه تجربی - رانش آب - رانش گاز محلول. مؤسسهAPI