علی میرزازاده - گروه مهندسی و فناوری کشاورزی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی مغان، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
ابراهیم کلاهی - شرکت کشت و صنعت و دامپروری مغان، پارس آبادمغان، ایران
شمس اله عبداله پور - گروه مهندسی بیوسیستم، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

چکیدهبرداشت محصول سویا بیش­تر به­صورت مکانیزه با کمباین متداول غلات انجام می­گیرد. تلفات برداشت مکانیزه این محصول یکی از مشکلات مهم در کشاورزی است. برای داشتن حداقل افت باید فرآیند عمل­آوری محصول (برش، کوبش، جدایش و ...) بهینه گردد. بیان رفتار کمباین و بخش­های آن به صورت ریاضی و ارایه­ مدل رفتاری آن، اولین قدم در عملی شدن موضوع فوق است. بدین منظور تحقیق حاضر در این راستا انجام شد. به طوری­که تاثیر فاکتور­های سرعت پیشروی، رطوبت محصول در هنگام برداشت و تراکم محصول بر افت عقب کمباین جاندیر ۹۵۵ روی برداشت محصول سویا بررسی شده و مدل ریاضی مناسب برای پیش ­بینی افت عقب کمباین ارایه گردید. آزمایش­ها به صورت فاکتوریل بر پایه بلوک های کامل تصادفی و با سه تکرار انجام گرفت. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که اثر هر سه عامل روی میزان افت عقب کمباین معنی­دار است. به طوری که میزان افت با افزایش سرعت پیشروی کمباین، تراکم محصول و محتوای رطوبتی محصول افزایش یافت. با وجود معنی­ دار بودن برخی از اثرات متقابل عوامل، این اثرات غالبا از نوع تغییر در مقدار بودند. با توجه به معنی­دار بودن اثر این سه عامل روی افت عقب محصول و برای بیان رابطه ریاضی متغیرهای مستقل (سرعت پیشروی، رطوبت محصول در هنگام برداشت و تراکم محصول) با متغیر وابسته (افت عقب) از رگرسیون چند متغیره استفاده گردید. نتایج حاصل از تجزیه واریانس رگرسیون نشان داد که یک رابطه معنی­داری در سطح احتمال ۰۱/۰ بین متغیرهای مستقل و وابسته وجود دارد. همچنین بالا بودن ضریب استاندارد شده مربوط به سرعت پیشروی کمباین نسبت به ­سایر ضرایب نشان از اهمیت بالای این متغیر نسبت به دو متغیر مستقل دیگر روی میزان افت عقب کمباین داشت.

واژه­ های کلیدی: افت, سویا, کمباین غلات, مدل ریاضی