الناز صباغ تازه - استادیار گروه علوم خاک، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران
محمد رضا نیشابوری - استاد گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
ابراهیم پذیرا - استاد گروه خاکشناسی، واحدعلوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

کاربرد مواد آلی در خاک های شور-سدیمی می تواند در اصلاح ویژگی های شیمیایی خاک بدون نیاز به مواد شیمیایی موثر باشد. در تحقیق حاضرآزمایش های آبشویی یک نوع خاک شور-سدیمی با بافت لوم رسی در ستون های آزمایشگاهی در قالب طرح کاملا تصادفی به صورت فاکتوریل خرد شده با سه تکرار انجام شد. فاکتورهای اصلی: ۱) نوع ماده اصلاح کننده شامل کود دامی و کمپوست، ۲) سطح ماده اصلاح کننده شامل یک، سه و پنج درصد وزنی و ۳) مرحله آبشویی در پنج سطح شامل: بدون آبشویی، یک بار، دو بار، سه بار و چهار بار آبشویی با فواصل ۳۰ روزه بود. تمامی ستون ها بعد از اضافه کردن اصلاح کننده ها به مدت ۳۰ روز تحت انکوباسیون قرار گرفته و سپس آبشویی شدند. صفات در هر ستون، در سه عمق به عنوان فاکتور فرعی بررسی شد. در پایان ماه چهارم از آزمایش های انکوباسیون و آبشویی، شوری خاک از ۱۵ به زیر پنج دسی زیمنس بر متر و نسبت جذب سدیم از ۳/۲۰ به زیر۱۳رسید. پس از مشخص شدن بهترین سطح آبشویی، خاک ستون های مربوط به آن هوا خشک گردید و گیاه جو (Hordeum vulgare L.) رقم بهمن به صورت گلدانی در آن کشت شد. آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی با هفت تیمار (شش تیمار اصلاح کننده های آلی و شاهد) و سه تکرار انجام گرفت. کاربرد سطح یک درصد وزنی از کود دامی و کمپوست، غلظت نیتروژن را به ترتیب ۸/۳۳ و ۵/۴۰ درصد، غلظت فسفر را ۷/۳۵ و ۳/۴۳ درصد و غلظت پتاسیم را ۷/۸ و ۲/۱۹ درصد در بخش هوایی افزایش داد.

اصلاح خاک, عناصر غذایی, کمپوست, کود دامی, نسبت جذب سدیم