محمدرضا علیزاده - دانشیار پژوهش، بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، موسسه تحقیقات برنج کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی

در این تحقیق برخی از خواص فیزیکی، مکانیکی و تبدیل برنج سه رقم محلی متداول به نام های هاشمی، علی کاظمی و طارم در دو نوع محصول اصلی و رتون بررسی شد.  آزمایش به صورت فاکتوریل (۲×۳) در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در پنج تکرار صورت گرفت.  نتایج نشان می دهد که تنها ضخامت و درجه کرویت دانه برنج محصول اصلی (به ترتیب ۶۸/۱ میلی متر و ۳۸۸/۰) به طور معنی دار (۰۱/۰>P) کمتر از مقادیر معادل آنها (به ترتیب ۷۱/۱ میلی متر و ۳۹۸/۰) در برنج رتون است.  بیشترین طول دانه برنج قهوه ای (۵۸/۷ میلی متر) در رقم هاشمی و بیشترین عرض (۰۳/۲ میلی متر)، ضخامت (۸۰/۱ میلی متر)، قطر میانگین هندسی (۰۰/۳ میلی متر)، درجه کرویت (۴۰۸/۰)، سطح دانه (۴۰/۲۵ میلی متر مربع)، جرم مخصوص توده و جرم مخصوص واقعی (به ترتیب ۵۴/۵۶۱ و ۲۴/۱۲۹۲ کیلوگرم بر متر مکعب) و وزن هزار دانه (۹۶/۲۶ گرم) در رقم علی کاظمی به دست آمده است.  بیشترین نیروی گسیختگی در بارگذاری خمشی و عملکرد برنج سالم مربوط به برنج رتون رقم هاشمی (به ترتیب ۶۸/۲۴ نیوتن و ۳۶/۸۱ درصد) و کمترین مقدار معادل آنها در برنج محصول اصلی رقم علی کاظمی (به ترتیب ۶۴/۱۹ نیوتن و ۴۱/۷۳ درصد) تعیین شد (۰۱/۰>P).  بین نیروی گسیختگی در بارگذاری فشاری ارقام مختلف برنج در دو نوع محصول اصلی و رتون اختلاف معنی دار نیست.

برنج رتون, تبدیل برنج, خواص فیزیکی, خواص مکانیکی