مهری تلخابی - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران.

شاهنامه، ریشه در اندیشه ­ها و باورهای کهن دارد و­ از آبشخوری به نام ناخودآگاه جمعی بهره­مند است. در این مقاله، بر روی کهن­ الگوی آنیما تامل شده و شخصیت پیران ویسه، از این منظر، تحلیل شده ­است. سوال اصلی این مقاله، آن است که در اثر بزرگی چون شاهنامه، چگونه به کهن ­الگوی آنیما جان دمیده شده است؟ این مقاله، بر پایه نظریه یونگ­، بر ­آن است که نشان دهد­، ­مردان، هم­زمان، واجد صفات زنانه نیز هستند اما اغلب اوقات، عوامل مختلفی که در جامعه ­پذیری مردان موثرند، مانع از بروز آنیما در روان مردان می­ گردد. با وجود این، در شاهنامه، در مواردی، «زن درون» یا آنیما در مردان، به صورت خلق­ و­ خو و رفتار­های خاص زنانه ­ظاهر می­ شود و شخصیتی متعادل ­تر­ و کار­آمدتر وتوانمندتر ­از خود به­ جا می­ گذارد. این مقاله به روش ­تحلیلی- توصیفی، بر مبنای مطالعات کتابخانه ­ای به انجام رسیده است­ و ­در پایان، به این نتیجه می­ رسد که توجه به جنبه ­ها و نداهای درون، در زن و مرد، منجر به رشد و شکوفایی شخصیت آدمی ­می­ گردد.

شاهنامه, یونگ, آرکی تایپ, آنیما, پیران ویسه