سهیلا آذری - Department of Psychology, Zanjan Branch, Islamic Azad University, Zanjan, Iran.
قمر کیانی - Department of Psychology, Zanjan Branch, Islamic Azad University, Zanjan, Iran.
مسعود حجازی - Department of Psychology, Zanjan Branch, Islamic Azad University, Zanjan, Iran.

چکیده زمینه و هدف: بیماری­های کلیوی سلامت جسم و روان را تهدید می­کنند. درمان پذیرش و تعهد، یکی از درمان­های رفتاری نسل سوم است که بر کیفیت زندگی بیماران موثر بوده است. پژوهش حاضر با هدف تعیین تاثیر درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر افزایش کیفیت زندگی بیماران همودیالیزی و پیوند کلیه شهر زنجان انجام شد. مواد و روش­ها: مطالعه حاضر یک کارآزمایی آموزشی تصادفی شده بود. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی بیماران همودیالیزی و پیوند کلیه شهر زنجان در سال ۱۳۹۶(دارای پرونده در انجمن بیماران کلیوی) بود. از بین آن­ها ۸۰ بیمار انتخاب و به صورت تصادفی در گروه کنترل (دو گروه) و آزمایش (دو گروه) قرار گرفتند. گروه­های آزمایشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد را طی هشت جلسه، هر هفته یک جلسه ۵/۱ ساعته دریافت کردند و گروه­های کنترل هیچ مداخله­ای را دریافت نکرد. در پایان دوره نیز از هر دو گروه پس­آزمون به­عمل آمد. داده­ها با استفاد از تحلیل کوواریانس چند متغیره (مانکووا) و تحلیل کوواریانس یک­متغیره (ANCOVA) تجزیه و تحلیل شدند. یافته­ها: میانگین و انحراف استاندارد سن گروه آزمایش (پیوند کلیه ۹۸/۸±۹۵/۴۱ و همودیالیزی ۸۹/۸±۱۰/۳۹) و گروه کنترل (پیوند کلیه ۱۲/۹±۲۰/۴۲ و همودیالیزی ۴۷/۶±۳۵/۴۵) سال بود (۱۴۸/۰=p). در متغیر کیفیت زندگی و ابعاد آن شامل سلامت روان و ادراک از محیط زندگی بین گروه پیوند کلیه، همودیالیز اختلاف معنی­داری وجود دارد (۰۰۱/۰>p) نتیجه­گیری: بر اساس یافته­ها، استفاده از درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد به عنوان یک مداخله روان­شناختی موثر و مکمل در بیماران پیوند کلیه و همودیالیز به منظور بهبود کیفیت زندگی آن­ها پیشنهاد می­شود. واژه های کلیدی: پیوند کلیه، همودیالیز، درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد، کیفیت زندگی

Kidney transplantation, Hemodialysis, Acceptance and commitment based therapy, Quality of life  , پیوند کلیه, همودیالیز, درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد, کیفیت زندگی ​​​​​​​