جلال حسن شاهی - Department of Physiology and Pharmacology, Rafsanjan University of Medical Sciences, Rafsanjan, Iran
محمدرضا رحمانی - Department of Physiology and Pharmacology, Rafsanjan University of Medical Sciences, Rafsanjan, Iran
فرهاد شیبانی - Department of Physiology and Pharmacology, Rafsanjan University of Medical Sciences, Rafsanjan, Iran
آیت کائیدی - Department of Physiology and Pharmacology, Rafsanjan University of Medical Sciences, Rafsanjan, Iran

زمینه و هدف: مصرف مورفین باعث ایجاد آسیب در ناحیه هیپوکامپ مغز می شود. اولئوروپیین اثر حفاظتی بر روی نورون های مغز دارد. مطالعه حاضر با هدف تعیین اثر اولئوروپیین بر سطح بیان پروتئین فاکتور نوروتروفیک مشتق از مغز (Brain derived nerve factor; BDNF) بافت هیپوکمپ و نقص حافظه کاری القاء شده با مورفین در موش های صحرایی انجام شد. مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی از ۴۰ سر موش صحرایی نر نژاد ویستار استفاده شد. حیوانات به ۵ گروه ۸تایی تقسیم شدند که شامل: گروه کنترل/سالین (دریافت سالین به صورت داخل صفاقی و به مدت ۴ هفته)، گروه مورفین (دریافت ۴۰ میلی گرم بر کیلوگرم مورفین روزانه به صورت زیر پوستی و به مدت ۴ هفته) و گروه های مورفین+اولئوروپیین (دریافت دوزهای ۵، ۱۵ و ۳۰ میلی گرم بر کیلوگرم اولئوروپیین به­صورت داخل صفاقی + مورفین به صورت تزریق زیر پوستی به مدت ۴ هفته). در پایان با استفاده از تست اندازه گیری رفتار متناوب در ماز Y شکل، حافظه کاری حیوانات ارزیابی شد. سپس میزان بیان پروتئین BDNF هیپوکمپ با استفاده از روش الایزا اندازه گیری شد. برای آنالیز داده ها از آنالیز واریانس یک طرفه و آزمون تعقیبی Tukey استفاده شد. یافته ها: تزریق داخل صفاقی اولئوروپیین با دوز ۳۰ میلی گرم بر کیلوگرم در موش های دریافت کننده مورفین به طور معنی داری باعث بهبود عمکرد حافظه کاری (۰۱/۰>P) و افزایش میزان بیان پروتئینBDNF (۰۵/۰P<) نسبت به گروه های تیمار شده با مورفین شد. نتیجه گیری: اولئوروپیین می­تواند باعث افزایش میزان بیان پروتئین BDNF در بافت هیپوکمپ و بهبود نقص حافظه کاری القاء شده با مورفین در موش­های صحرایی شود. واژه های کلیدی: مورفین، اولئوروپیین، حافظه کاری، ماز Y شکل، پروتئینBDNF

Morphine, Oleuropein, Working memory, Y-maze test, BDNF protein, مورفین, اولئوروپیین, حافظه کاری, ماز Y شکل, پروتئینBDNF