علی برزگری - استادیار گروه تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
شادمهر میردار - استاد گروه فیزیولوژی ورزش، دانشگاه مازندران، مازندران، ایران

چکیده زمینه و هدف: دود سیگار حاوی ترکیبات سرطان زا (شامل NNK Nicotine-derived nitrosamine ketone;) است که با فعال سازی VEGF Vascular endothelial growth factor; در افزایش التهاب ریه موثر است. از آن­جایی که سیاه دانه نقش مهمی در درمان سرطان از طریق تعدیل مسیرهای سیگنالی سلولی دارد، هدف پژوهش حاضر تعیین تاثیر یک دوره مصرف نانوکپسول سیاه دانه بر ساختار هیستوپاتولوژیک و سطوح فاکتور رشد اندوتلیال عروق بافت ریه موش های صحرایی در معرض نیتروز آمین کتون مشتق از تنباکو، می­باشد. مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی، ۴۵ سر موش صحرایی نر و ماده بالغ نژاد ویستار با میانگین وزنی و انحراف معیار ۴۸/۲۳±۸۳/۱۰۳ گرم به صورت تصادفی به پنج گروه کنترل، حلال، NNK، مکمل و مکمل+NNK تقسیم شدند. گروه­های تحت القاء NNK، میزان ۵/۱۲ میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن NNK را به­صورت زیر جلدی، ۱ بار در هفته طی ۱۲ هفته دریافت کردند. گروه های مکمل نیز به مدت ۱۲ هفته نانوکپسول سیاه دانه را دریافت کردند. سطوح VEGF بافت هموژنیزه شده ریه با روش الایزا اندازه گیری شد. تحلیل داده­ها توسط آنالیز واریانس یک­طرفه و آزمون تعقیبی Tukey انجام شد. یافته ها: تزریق NNK موجب افزایش معنی­دار سطوح VEGF در مقایسه با گروه حلال شد (۰۰۱/۰=P). هم چنین یک دوره مصرف نانوکپسول سیاه دانه موجب کاهش معنی­دار سطوح VEGF گروه مکمل + NNK در مقایسه با گروه NNK شد (۰۰۱/۰=P). نتیجه گیری: با توجه با یافته ها، به نظر می رسد مصرف نانوکپسول سیاه دانه از طریق کاهش سطوح VEGF، بتواند در کاهش التهاب ریوی ناشی از دود سیگار مفید باشد. واژه های کلیدی: نانوکپسول سیاه دانه، فاکتور رشد اندوتلیال عروق، نیتروز آمین کتون، تنباکو، ساختار هیستولوژیک، موش صحرایی

Nigella sativa nanocapsules, Vascular endothelial growth factor, Nitrosamine ketone, Tobacco, Histological structure, Rat., نانوکپسول سیاه دانه, فاکتور رشد اندوتلیال عروق, نیتروز آمین کتون, تنباکو, ساختار هیستولوژیک, موش صحرایی