حسنیه شهریاری - دانشگاه پیام نور
حسین زارع - دانشگاه پیام نور
مهناز علی اکبری دهکردی - دانشگاه پیام نور
علیرضا صرامی فروشانی - دانشگاه خوارزمی

چکیده زمینه و هدف: اگرچه اثربخشی درمان شناختی-رفتاری (Cognitive behavioral treatment) در درمان اختلال اضطراب فراگیر (Generalized anxiety disorder) توسط محققین حمایت شده است، اما مطالعات کنترل شده نشان می دهند که هر یک از این روش ها فقط تا حدی در درمان این اختلال موثر هستند. بنابراین، این مطالعه با هدف دست یابی به اندازه اثر مداخلات شناختی-رفتاری در درمان اختلال اضطراب فراگیر و بررسی سایر عوامل موثر در اثربخشی این درمان انجام شد. مواد و روش ها: پژوهش حاضر یک مطالعه مروری (Systematic review) از نوع فرا­تحلیل (Meta-analysis) می­باشد. به این منظور، تعداد ۴۸۰ مقاله با عناوین مرتبط و با استفاده از کلید واژگان درمان شناختی-رفتاری اختلال اضطراب فراگیر (به­صورت جداگانه و ترکیب با یکدیگر)، از طریق جستجو در پایگاه های معتبر علمی به دست آمد. تعداد ۲۱ مطالعه، از طریق چک لیست فراتحلیل انتخاب شدند و داده های مستخرج از متن این مقالات به روش فراتحلیل، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که میزان اندازه اثر مداخلات شناختی-رفتاری (۰۱۸/۱Cohen’s d=) طبق جدول Cohen (۸/۰Cohen’s d≥)، بزرگ می­باشد. هم چنین تفاوت آماری معنی داری در مقایسه اندازه اثرهای ناشی از کاربرد ابزارهای مختلف، فردی یا گروهی بودن درمان و گروه های سنی مشاهده نشد (۰۵/۰p>). نتیجه گیری: یافته های این فراتحلیل نشان داد که اندازه اثر مداخلات شناختی-رفتاری در درمان اختلال اضطراب فراگیر «زیاد» است. هم چنین، طبق نتایج تحلیل های فرعی می توان درمان شناختی-رفتاری گروهی را به عنوان اولین خط درمانی در اختلال اضطراب فراگیر افراد میان سال و درمان شناختی-رفتاری فردی را به عنوان اولین خط درمانی افراد کهن سال به کار برد. واژه های کلیدی: فراتحلیل، درمان شناختی-رفتاری، اختلال اضطراب فراگیر

Meta-analysis, Cognitive-behavioral therapy, Generalized anxiety disorder, فراتحلیل, درمان شناختی-رفتاری, اختلال اضطراب فراگیر