اکرم بمانی خرانق - گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی و کشاورزی، دانشگاه اردکان، اردکان، ایران.
علیرضا ریاحی بختیاری - گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی، دانشگاه تربیت مدرس، ایران.
جهانگرد محمدی - گروه خاکشناسی، دانشکده کشاورزی ، دانشگاه شهرکرد، ایران.
روح الله تقی زاده - گروه مهندسی طبیعت، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی ، دانشگاه اردکان، اردکان، ایران.

تالاب شادگان به عنوان بزرگترین تالاب ایران همواره در معرض ورود هیدروکربن ها از طریق ورودی های اصلی تالاب شامل رودخانه جراحی، جزرومدهای خلیج فارس از پایین دست، ته نشست اتمسفری و نشت احتمالی از خطوط انتقال نفت می باشد. با توجه به اهمیت، گستردگی تالاب و تعدد منابع انتشار هیدروکربن ها در آن، هدف از این مطالعه پهنه بندی هیدروکربن ها بر اساس غلظت و منشا آنها با استفاده از روش های زمین آماری می باشد. نمونه های رسوب سطحی در عمق ۵-۰ سانتیمتری از بستر تالاب در ۲۰۲ نقطه به روش سیستماتیک-تصادفی برداشت شدند. آنالیز هیدروکربن ها با استفاده از دستگاه GC–MS انجام شد. نقشه های پهنه بندی غلظت و منشا ترکیباتPAH بر اساس غلظت کل این ترکیبات و نسبت MP/P و آلکان های نرمال به ترتیب بر اساس غلظت کل آلکانهای نرمال و شاخص CPI تهیه شدند. برای تهیه نقشه های توزیع مکانی از روش کریجینگ معمولی استفاده شد. در ابتدا نرمالیته داده ها با استفاده از آزمون کولموگروف- اسمیرنوف بررسی شد. به منظور تحلیل ساختار مکانی از واریوگرام استفاده شد. برای ارزیابی دقت تخمین گر و بررسی خطای درون یابی از روش های اعتبار سنجی متقاطع استفاده شد و خطای برآورد با استفاده از شاخص آماری ریشه ی میانگین مربعات خطا ((RMSE محاسبه شد. برای ترسیم واریوگرام و تهیه نقشه های پهنه بندی، از نرم افزارهای GS+ وArc GIS استفاده شد. نتایج پهنه بندی بر اساس غلظت و منشا هیدروکربن ها وجود غالبیت منشاء پتروژنیک در رسوبات سطحی سر تا سر منطقه را نشان می دهند. در مطالعه حاضر، ۹۰ درصد منطقه مطالعاتی تحت تاثیر ورودی های نفتی دستخوش آلودگی مزمن می باشد.

الگوی توزیع مکانی, آلکانهای نرمال, PAHs, رسوبات سطحی, تالاب شادگان