تحلیل وضعیت خشکسالی هواشناسی ایستگاه نیشابور به کمک داده های گزارش پنجم تغییر اقلیم

خشکسالی یک پدیده خزنده محیطی است که اثرات مخرب زیادی بر اقتصاد، کشاورزی و جامعه دارد. این پدیده در بخش های شرقی، مرکزی و جنوبی ایران به دلیل آب و هوای خشک و نیمه خشک نمود بیشتری دارد. با توجه به اینکه خشکسالی هواشناسی با کمبود بارندگی آغاز می شود، بدین منظور، شاخص خشکسالی بارش استاندارد  (SPI)با مقیاس های زمانی مختلف (۳، ۶ و ۱۲ ماهه) به کمک داده های گزارش پنجم، برای ایستگاه سینوپتیک نیشابور تعیین شد. داده های بارش مصنوعی به کمک شش مدل و دو سناریو انتشار RCP۴.۵ و RCP۸.۵ و با استفاده از مدل ریزمقیاس نمایی LARS-WG تعیین گردید. در نهایت، با استفاده از داده های بارش، مقادیر شاخص خشکسالی SPI برای دوره پایه (۲۰۱۱- ۱۹۹۲) و دوره آتی (۲۰۳۹- ۲۰۲۰) برای سه مقیاس زمانی محاسبه شد. نتایج نشان داد که بیشترین و کمترین مقدار متوسط بارش روزانه در مقیاس سالیانه برای دوره آتی تحت تاثیر سناریو RCP۴.۵ به ترتیب، مربوط به مدل های Canesm۲ و MIROC بود و تحت تاثیر سناریو RCP۸.۵ مربوط به مدل های GISS-ES-R و Csiromk-۳.۶ می باشد. مقادیر شاخص SPI در مقیاس زمانی ۱۲ ماهه نسبت به ۳ و ۶ ماهه شدت خشکسالی را بیشتر نشان می دهد. همچنین نتایج نشان داد تحت تاثیر سناریو RCP۴.۵ مدل های MIROC و GISS-ES-R و تحت تاثیر سناریو RCP۸.۵ مدل های Canesm۲ و MIROC تعداد سال های خشک بیشتری را برآورد کرده اند.

Keywords:

بارش , سناریو انتشار , شاخص SPI , مدل GCM , مدل LARS-WG