رضا قضاوی - دانشیار گروه مهندسی آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین، دانشگاه کاشان
رسول ایمانی - دانشجوی دکتری علوم و مهندسی آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین، دانشگاه کاشان
اباذر اسمعلی عوری - دانشیار گروه مهندسی منابع طبیعی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی

پیش­بینی عمق بارندگی در مدیریت منابع آب هر منطقه از اهمیت بالایی برخوردار است. مدل­های سری­های زمانی خانواده ARIMA کاربرد گسترده­ای در این زمینه دارند. هدف اصلی این مطالعه پیش­بینی بارندگی ماهانه با استفاده از بهترین روش ایستاسازی سری زمانی و مناسب­ترین مدل خانواده ARIMA است. در این مطالعه، از داده­های ایستگاه همدید اردبیل استفاده شد. در گام اول، بخش­های روند و تغییرات فصلی داده­های بارندگی ماهانه از سال ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۶ با استفاده از روش­های مختلف حذف شد و در گام دوم، کارایی مدل­های مختلف خانواده ARIMA در پیش­بینی بارندگی ماهانه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که روش ایستا­سازی با استفاده از میانگین متحرک مرکزی مرتبه ۱۲ و میانگین فصلی به­ترتیب، برای حذف روند و تغییرات فصلی (به­دلیل ایجاد بالاترین مقدار ضریب همبستگی (۸/۰=r)) بهترین روش ایستاسازی بوده و مدل ۱۲(۰،۰،۱)(۱،۰،۱)SARIMA با بیشترین ضریب همبستگی (۸/۰=r) و کمترین معیار آکائیک (۷۴/۱۹۱=AIC) مناسب­ترین مدل پیش­بینی بارندگی ماهانه در ایستگاه مورد مطالعه است. در نهایت، بارندگی ماهانه ۳ سال آینده (۲۰۱۷ تا ۲۰۱۹) با استفاده از روش ایستاسازی و مدل منتخب پیش­بینی گردید. نتایج نشان داد که روند بارندگی ایستگاه همدید اردبیل در سه سال آینده به­صورت کاهشی خواهد بود.

اردبیل, پیش بینی بارندگی, سری های زمانی, معیار آکائیک