اثر دیاتومیت بر توزیع شکل های شیمیایی کادمیم در دو خاک آلوده

در دهه­های اخیر چالش ناشی از آلودگی خاک با فلزات سنگین تبدیل به یکی از خطرات جدی در کشورهای جهان از جمله ایران شده است. تثبیت فلزات سنگین با استفاده از جاذب­ها در احیای خاک­های آلوده به فلزات سنگین یکی از روش­های کم هزینه و سریع می­باشد. به منظور بررسی تاثیر دیاتومیت بر شکل­های شیمیایی کادمیم در خاک، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی در  ۳ سطح دیاتومیت (۰،  ۲ و ۵ درصد وزنی) و۴ زمان­ خوابانیدن (۱، ۲، ۴ و ۸ هفته) در دو خاک آلوده و در ۳ تکرار انجام شد. توزیع کادمیم در زمان­های مذکور با روش عصاره­گیری متوالی تعیین و برای ارزیابی وضعیت تحرک­پذیری آن در خاک­های مورد مطالعه، از دو شاخص تفکیک ­­کاهش­یافته (IR) و تحرک (MF) استفاده شد. نتایج به دست آمده نشان داد،  کاربرد دیاتومیت موجب کاهش معنی­دار (P ≤ ۰.۰۱) کادمیم در بخش­های تبادلی و کربناتی و افزایش معنی­دار آن در بخش­های پیوند یافته با اکسیدهای آهن و منگنز، آلی و باقیمانده نسبت به خاک شاهد گردید. با افزایش ۵ درصد دیاتومیت به خاک­ها و زمان ۸ هفته انکوباسیون، مقدار IR ( ۷۱-۴۲ درصد) و pH (۸-۵ درصد) افزایش، اما مقدار MF (۳۳-۳۰ درصد) و بخش قابل عصاره گیر با DTPA کادمیم (۳۳-۲۸ درصد) کاهش یافت که بیانگر کاهش تحرک کادمیم با افزایش درصد دیاتومیت است. با توجه به نتایج می­توان از دیاتومیت به عنوان یک ماده کاربردی ارزان برای حذف فلزات سنگین از جمله کادمیم از منابع خاک های آلوده استفاده نمود.

Keywords:

عصاره گیری متوالی , دیاتومیت , کادمیم , خاک آهکی , شاخص تحرک