نادر سلامتی - استادیار پژوهش، بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اهواز، ایران
حسین دهقانی سانیچ - دانشیار پژوهش، موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
لیلا بهبهانی - محقق صنایع غذایی، بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اهواز، ایران

با توجه به محدودیت منابع آب استفاده از روش­های آبیاری تحت فشار با هدف بهره­برداری بهینه امری اجتناب ناپذیر است. این آزمایش در ایستگاه تحقیقات کشاورزی بهبهان طی سه فصل زراعی (۱۳۹۵-۱۳۹۲) در قالب طرح آماری بلوک­های کامل تصادفی به صورت کرت­های یک بار خرد شده با سه تکرار اجرا گردید. مقدار آب مصرفی در روش آبیاری قطره­ای زیرسطحی در سه سطح ۷۵، ۱۰۰ و ۱۲۵ درصد نیازآبی و یک سطح در آبیاری قطره­ای سطحی با ۱۰۰ درصد نیاز آبی در کرت­های اصلی و دو رقم  نخل خرمای کبکاب و زاهدی در کرت­های فرعی مقایسه گردید. نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد بین سطوح مختلف آبیاری از نظر شاخص کارایی مصرف آب اختلاف معنی­دار در سطح ۱ درصد وجود داشت. مقایسه میانگین­ها نشان داد تیمار قطره­ای سطحی با عملکرد ۹/۸۴۹۰ کیلوگرم در هکتار تیمار برتر بود و در رتبه­ی اول جای گرفت. تیمار ۷۵ درصد نیاز آبی با تولید ۶۸۶/۰ کیلوگرم خرما به ازای مصرف هر متر مکعب آب، بیش­ترین کارایی مصرف آب را به خود اختصاص داد. مقایسه میانگین اثرات متقابل نشان داد تیمار ۷۵ درصد نیاز آبی در رقم زاهدی با تولید ۷۴۴/۰ کیلوگرم در ازای مصرف یک مترمکعب آب سهم برتر را به خود اختصاص داد. تیمار ۷۵ درصد نیاز آبی موجب صرفه­جویی در مصرف آب گردید. به­طوری که استفاده از آبیاری قطره­ای زیرسطحی موجب  کاهش مصرف آبی معادل ۶/۲۵۰۹، ۲/۵۰۱۹ و ۳/۲۶۳۰ مترمکعب در هکتار به­ترتیب در مقایسه با تیمارهای ۱۰۰ و ۱۲۵ درصد نیاز آبی در قطره­ای زیرسطحی و تیمار قطره­ای سطحی شده است. نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد در شاخص­ رطوبت میوه اثر سطوح آبیاری در سطح ۱ درصد و اثر رقم در سطح ۵ درصد  معنی دار بودند ولی اثرات متقابل معنی دار نشد. مقایسه میانگین­ها نشان داد در صفت سفتی بافت، تیمار ۷۵ درصد نیاز آبی با سفتی ۴/۱۰ نیوتن بر مترمربع تیمار برتر شده و در رتبه اول قرار گرفت.

نیاز آبی, سطوح مختلف آب, کارایی مصرف آب