ستاره امانی فرد - استادیار گروه علوم و مهندسی خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان
الهه وطن خواه - استادیار گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه زنجان، زنجان
زهره طغرانگار - استادیار گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه زنجان، زنجان
سمیه اکبری واحد - دانش آموخته کارشناسی ارشد، دانشکده علوم، دانشگاه زنجان

قارچ اندوفیت ریشه­زی  Piriformospora indica محرک رشد گیاه  بوده و سبب القای مقاومت در گیاه میزبان تحت تنش­های زیستی و غیر­زیستی می­شود. به منظور بررسی اثر تلقیح قارچ P. indicaدر شرایط کم آبی بر گیاه یونجه، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا̋ تصادفی با ۳ تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل دو سطح قارچ (تلقیح و عدم تلقیح با قارچ P. indica) و دو سطح رطوبتی (۱۰۰% آب قابل استفاده (AW۱۰۰%) و ۳۰% آب قابل استفاده (AW۳۰%)) بود. گیاهچه­های یونجه (Medicago sativa L.) تلقیح شده با قارچ و گیاهچه­های بدون تلقیح به مدت ۴۵ روز در معرض تنش کم آبی قرار گرفتند. زیست توده بخش هوایی و ریشه­ها در اثر کلونیزاسیون قارچی افزایش یافتند که حاکی از تحریک رشد گیاه توسط قارچ می­باشد. تنش کم­آبی بطور معنی­داری سبب کاهش زیست­توده، محتوای نسبی آب برگ­ها و محتوای عناصر گردید. در این آزمایش کلونیزاسیون قارچی منجر به افزایش معنی­دار محتوای فسفر و روی، پرولین و پروتئین بخش هوایی، محتوای آهن و فنل ریشه­ها، همچنین محتوای کلروفیل و کاروتنوئیدها تحت تیمار AW ۳۰% در مقایسه با گیاهان بدون تلقیح گردید. همچنین محتوای مالون دی­آلدهید در گیاهان تلقیح شده در هر دو سطح رطوبتی بطور معنی­داری کمتر از گیاهان بدون تلقیح قارچی بود.  به­طور کلی نتایج ما حاکی از آن است که تلقیح با قارچ P. indica اثر تنش کم آبی را در گیاه یونجه تعدیل می­نماید و تلقیح با این قارچ روش موثری در کاهش اثرات مضر تنش کم­آبی در گیاه میزبان می­باشد.

پاسخ های بیوشیمیایی, پاسخ های رشدی, تنش کم آبی, رنگیزه های فتوسنتزی, Piriformospora indica, گیاه یونجه