طالب نظری - دانش آموخته کارشناسی ارشد علوم خاک دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
مجتبی بارانی مطلق - دانشیاران گروه علوم خاک دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
اسماعیل دردی پور - دانشیاران گروه علوم خاک دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
رضا قربانی نصرآبادی - استادیار گروه علوم خاک دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
سمیه سفیدگر شاهکلایی - دانشجوی دکتری گروه علوم خاک دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

برای بررسی تاثیر کاربرد خاکی، محلول­پاشی و مصرف همراه با آب آبیاری (کودآبیاری) اسید هیومیک بر فراهمی آهن در گیاه کلزا (Brassica napus L.)آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی با ۱۰ تیمار و ۴ تکرار به­اجرا درآمد که تیمارها شامل مصرف خاکی اسید هیومیک در سه سطح (۱، ۲ و ۴ گرم بر کیلوگرم خاک)، محلول­پاشی اسید هیومیک در سه سطح (۱/۰، ۲/۰ و ۴/۰ درصد) و همراه با آب آبیاری در سه سطح (۱۰۰۰، ۲۰۰۰ و ۴۰۰۰ میلی گرم در لیتر) و تیمار شاهد (بدون اسید هیومیک) بود. نتایج نشان داد که بیشترین غلظت آهن کل در ساقه و آهن فعال به ترتیب با میانگین ۸۵ و ۹/۴۴ میلی­گرم بر کیلوگرم مربوط به تیمار ۲۰۰۰ میلی­گرم بر لیتر مصرف اسید هیومیک همراه با آب آبیاری و کمترین مقدار به­ترتیب با میانگین ۶/۵۴ و ۴/۲۰ میلی­گرم بر کیلوگرم مربوط به تیمار شاهد بود. همچنین آهن قابل استخراج خاک گلدان­ها پس از برداشت، توسط عصاره­گیرهای مختلف به­ترتیب اگزالات آمونیوم سریع> هیدروکسیل آمین هیدروکلراید  AC-EDTA< DTPA< AB-DTPA < EDTA< کاهش یافت. براساس نتایج به­دست آمده آهن استخراج شده به­وسیله بیشتر عصاره­گیرها با شاخص کلروفیل همبستگی معنی­دار داشتند. از بین عصاره­گیرها تنها آهن استخراج شده به وسیله DTPA با آهن کل ساقه (*۶۹/۰r=) و آهن فعال (*۷۹/۰r=) معنی­دار شدند و بین آهن عصاره­گیری شده توسط این عصاره­گیر و غلظت کل آهن برگ همبستگی ضعیف و غیرمعنی­دار (ns۳۵/۰r=) مشاهده گردید. در این تحقیق مشاهده شد اندازه­گیری آهن فعال می­تواند یک روش مناسب برای تشخیص کمبود آهن در گیاه کلزا باشد.

اسید هیومیک, آهن فعال, آهن قابل استفاده, عصاره گیرهای آهن, کلزا