سیران مجیدی گنجی - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه خاکشناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا- همدان
حسین بیات - دانشیار گروه خاکشناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا- همدان
آزاده صداقت - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد گروه خاکشناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا- همدان

در این مطالعه قابلیت کاربرد ۱۶ سری از توابع انتقالی ایجاد شده توسط محققان مختلف برای تخمین منحنی مشخصه آب خاک [۱](SWCC) ۵۷ نمونه خاک از استان­های مازندران و آذربایجان شرقی مورد بررسی قرار گرفت. درصد رس، شن، سیلت، جرم مخصوص ظاهری و حقیقی، درصد کربن آلی و عمق نمونه برداری به عنوان پارامتر­های زودیافت و مقدار رطوبت در مکش­های مختلف و پارامتر­های مدل ون­گنوختن و بروکس و کوری به عنوان پارامترهای دیریافت خاک در نظر گرفته شدند. مقادیر اندازه­گیری شده و برآورد شده رطوبت در مکش­های مختلف با همدیگر مقایسه و  توابع انتقالی توسط شاخص­های آماری ارزیابی گردیدند. نتایج نشان داد که درصد رس، کربن آلی و جرم مخصوص ظاهری دارای همبستگی معنی­داری با غالب ضرایب منحنی های رطوبتی بودند.تابع کمپل و شیوزاوا که تابع انتقالی پارامتریک با متغیر­های ورودی درصد رس، شن و جرم مخصوص ظاهری بود با انتگرال جذر میانگین مربعات خطا (IRMSE)[۲]  و معیار اطلاعات آکایک[۳] AIC)) به ترتیب (cm۳cm-۳) ۰۶۷۶/۰ و ۳۶۰۰- و تابع انتقالی پارامتریک مایر و جارویس  با متغیر­های ورودی درصد شن، رس، سیلت، کربن آلی و جرم مخصوص ظاهری با IRMSE و AIC به ترتیب (cm۳cm-۳) ۲۴۵۲/۰ و۱۹۰۰- به ترتیب بهترین و بدترین نتایج تخمین رطوبت را در دامنه مکش صفر تا ۱۵۰۰۰ سانتی متر داشتند. نتایج این پژوهش نشان داد که می توان از برخی توابع انتقالی بین المللی جهت تخمین رطوبت برای خاک­های ایران استفاده نمود.

ایران, تخمین, توابع انتقالی, منحنی مشخصه آب خاک, ویژگی های زود یافت خاک