سجاد اقدسی - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد زراعت دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس تهران
سید علی محمد مدرس ثانوی - استاد و عضو هیئت علمی گروه زراعت دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس تهران
مجید آقاعلیخانی - دانشیار و عضو هیئت علمی گروه زراعت دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس تهران
حامد کشاورز - دانشجوی دکتری زراعت دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس تهران

تنش کم­آبی از جمله عواملی است که مقدار جذب عناصر غذایی را به شدت کاهش می­دهد. برای بررسی اثر محلول­پاشی آهن و منگنز بر عملکرد و اجزای عملکرد ماش سبز (Vigna radiata L.) رقم پرتو در شرایط تنش کم­آبی آزمایشی به­صورت کرت­های خرد شده در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. کرت­های اصلی شامل اعمال تنش به­صورت قطع آبیاری در سه سطح ]بدون قطع آبیاری (شاهد)، یک نوبت قطع آبیاری در مرحله رویشی و یک نوبت قطع آبیاری در مرحله زایشی[ و کرت­های فرعی با هشت سطح محلول­پاشی ]شاهد (بدون محلول­پاشی)، محلول­پاشی آب خالص، محلول­پاشی سولفات آهن یک درصد، محلول­پاشی سولفات آهن یک و نیم درصد، محلول­پاشی سولفات منگنز نیم درصد، محلول­پاشی سولفات منگنز یک درصد، محلول­پاشی توام سولفات آهن یک درصد + سولفات منگنز نیم درصد و محلول­پاشی توام سولفات آهن یک و نیم درصد + سولفات منگنز یک درصد[ طی مراحل قطع آبیاری در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که اعمال تیمار تنش کم­آبی در دو مرحله رویشی و زایشی اثر معناداری بر عملکرد و کلیه اجزای عملکرد دانه این رقم از ماش سبز داشته و بیشترین تاثیر تنش آبی در مرحله زایشی بود. محلول­پاشی توام آهن و منگنز به­طور معناداری عملکرد دانه، تعداد غلاف در بوته، وزن هزار دانه، ارتفاع بوته، شاخص سطح برگ و غلظت آهن و منگنز دانه را افزایش داد. هرچند که تنش کم­آبی باعث کاهش صفات مورد مطالعه شد اما محلول­پاشی آهن و منگنز با ایجاد تحمل در گیاه باعث شد که گیاه دیرتر با شرایط تنش کم­آبی مواجه شده و عملکرد بهتری داشته باشد.

تنش کم آبی, سولفات آهن, سولفات منگنز, عملکرد پروتئین