مجتبی کردنائیج - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه مهندسی عمران، دانشگاه صنعتی خاتم الانبیاء(ص) بهبهان
سید امین اصغری پری - استادیار، گروه عمران، دانشگاه صنعتی خاتم الانبیاء(ص) بهبهان
سید محسن سجادی - ۳- استادیار، دانشکده علوم مهندسی آب، دانشگاه شهید چمران اهواز
محمود شفاعی بجستان - ۴- استاد، دانشکده علوم مهندسی آب، دانشگاه شهید چمران اهواز

جریان­های غلیظ یکی از عوامل مهم در زمینه انتقال و انباشت رسوبات در مخازن سدها می­باشند. در تحقیق حاضر به مقایسه­ آزمایشگاهی اثر صفحه متخلخل و مانع متخلخل به­عنوان یک مانع نفوذپذیر جهت کنترل جریان غلیظ رسوبی پرداخته شده است. از صفحه پلکسی گلاس با ضخامت ۲ میلی­متر برای ساخت صفحه متخلخل استفاده شده و برای ساخت مانع متخلخل از مکعب­های پلاستیکی توخالی به ابعاد ۱/۲×۱/۲×۱/۲ سانتی­متر استفاده گردید. میزان تخلخل سطحی در هر دو مدل ۲۵ درصد در نظر گرفته شده است. آزمایش­ها در فلومی شیب­پذیر به­طول ۱۰ متر و با سه شیب متفاوت انجام شد. در طی آزمایش­ها، غلظت جریان غلیظ در بالادست و پایین­دست صفحه متخلخل و مانع متخلخل با استفاده از نمونه­گیر سیفونی اندازه­گیری شد. در حالت صفحه متخلخل، جریان فقط در راستای طولی وارد تخلخل­ها می­شود و در حالت مانع متخلخل در دو راستای عمود برهم وارد تخلخل­ها می­شود. در مانع متخلخل با ورود هم­زمان جریان غلیظ در دو جهت عمود بر هم، خطوط جریان در تخلخل­ها با یکدیگر برخورد کرده و با ایجاد جریان چرخشی در تخلخل، سبب استهلاک بیش­تر انرژی جریان عبوری از درون آن نسبت به صفحه متخلخل می­گردد. هم­چنین با افزایش ارتفاع نسبی مانع، در هر دو حالت بدون شیب و شیب­دار کارآیی مانع متخلخل و صفحه متخلخل افزایش یافت.

ارتفاع مانع, جریان غلیظ, صفحه متخلخل, عملکرد مانع, مانع متخلخل