کیومرث روشنگر - ۱-دانشیار گروه آب، دانشکده عمران، دانشگاه تبریز
محمد تقی اعلمی - -استاد گروه آب، دانشکده عمران، دانشگاه تبریز
مهدی ماجدی اصل - ۳-دانشجوی دکتری گروه آب، دانشکده عمران، دانشگاه تبریز

سرریزهای کنگره­ای یکی از سازه­های تنظیم سطح آب و کنترل جریان در رودخانه­ها و کانال­ها و انتقال آب از سراب به پایاب سدها بوده و امروزه به­طور گسترده مورد استفاده قرار می­گیرند. در این تحقیق، ضریب دبی انواع سرریزهای کنگره­ای با استفاده از داده­های آزمایشگاهی با روش رگرسیون بردار پشتیبان تعیین گردید. بدین­منظور، داده­های آزمایشگاهی مورد مطالعه (۵۲۷ داده) برای چهار نوع سرریز مختلف شامل سرریزهای کنگره­ای نرمال و معکوس در کانال و سرریزهای قوسی کنگره­ای بدون تیغه­شکن و با تیغه­شکن در مخزن برای تعیین ضریب دبی، مورد بررسی قرار گرفت. برای ارزیابی کارآیی مدل­ها از معیارهای جذر مربع میانگین خطاها (RMSE)، ضریب تبیین یا کارایی (E یا DC) و مربع ضریب همبستگی (R۲) استفاده شد. نتایج حاصل نشان داد که روش رگرسیون بردار پشتیبان کارآیی بالایی در تعیین ضریب دبی سرریزهای کنگره­ای دارد. معیارهای ارزیابی مدل در مرحله آزمون برای سرریز کنگره­ای نرمال (۹۹۰/۰=R۲، ۹۸۸/۰ =DC، ۰۰۷۷/۰=RMSE) بوده و بررسی تحلیل حساسیت نشان می­دهد که پارامترهای (HT/P, Fr) و (HT/p, α/θ) به­ترتیب بیشترین تاثیر را بر روی سرریزهای کنگره­ای و قوسی کنگره­ای دارند.

تیغه شکن, رگرسیون بردار پشتیبان, سرریزهای کنگره ای, سرریزهای قوسی کنگره ای, ضریب دبی