استفاده از گشتاورهای خطی در پیش بینی خشک سالی (مطالعه موردی: حوضه آبریز ایران مرکزی)

اطلاع از وقوع پدیده خشک سالی، می تواند در راستای مدیریت بهتر منابع آب راه گشا باشد. مطالعه پدیده خشک­ سالی، بر اساس پارامترهای اندازه گیری شده صورت می گیرد. از طرفی به­دلیل مواردی نظیر عدم اطمینان (یا فقدان داده) در برخی ایستگاه ها، تحلیل منطقه ای توصیه می شود. در این تحقیق نیز از این نظریه و روش گشتاورهای خطی در حوضه آبریز ایران مرکزی استفاده گردید. داده های بارش سالانه ۴۷ ایستگاه از منطقه مذکور موردبررسی قرار گرفت. به منظور تعیین مناطق همگن، از برخی خصوصیات ایستگاه ها، نظیر ارتفاع از سطح دریا، متوسط بارش سالانه، بیشینه بارش ۲۴ ساعته، شاخص خشکی فصلی و شاخص بارش استاندارد استفاده شد و ایستگاه های منتخب، بر اساس پارامترهای ذکرشده، در محیط نرم افزار R به دسته های همگن تقسیم شدند. سپس ایستگاه های ناسازگار در هر یک از نواحی همگن با معیار ناسازگاری موردبررسی قرارگرفته و حذف گردیدند. همگنی ایستگاه ها نیز با معیار همگنی آماره  H اندازه گیری شد. درنهایت بر اساس شاخص های آماری، بهترین توزیع برای هر ناحیه تعیین گردید و بر اساس توزیع های منتخب، نقشه دوره بازگشت خشک سالی های مربوط به بارش های ۴/۰، ۶/۰ و ۸/۰ میانگین بارش سالانه ترسیم شد. یافته های تحقیق بیان گر این است که احتمال وقوع خشک سالی های متوسط و شدید در مناطق شمال و غرب ایران مرکزی بیش تر می باشد.

Keywords:

تحلیل منطقه ای , حوضه آبریز ایران مرکزی , گشتاور خطی , مناطق همگن