حسین بابازاده - ۱- دانشیار، گروه مهندسی آب، واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی، تهران
مهدی سرائی تبریزی - ۲- دانش آموخته دکتری، گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی، تهران

در این پژوهش، مدل SWAP در برآورد عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص سطح برگ و بهره وری مصرف آب سویا و همچنین رطوبت موجود در نیم­رخ خاک مورد ارزیابی قرار گرفت. مدل SWAP بر اساس نتایج مزرعه ای حاصل از کشت سویا برای چهار تیمار آبیاری شیاری شامل آبیاری کامل، کم آبیاری سنتی در حد ۷۵ و ۵۰ درصد جبران نقصان رطوبتی خاک و آبیاری بخشی منطقه ریشه در حد ۵۰ درصد جبران نقصان رطوبتی خاک در سال زراعی ۸۸-۸۷ تحلیل حساسیت شد. سپس بر اساس نتایج مزرعه ای سال زراعی ۸۹-۸۸، مورد واسنجی، اعتبارسنجی و ارزیابی قرار گرفت. نتایج این مطالعه نشان داد که این مدل، عملکرد دانه را بهتر از عملکرد بیولوژیک شبیه سازی می کند. بهترین شبیه سازی بهره وری مصرف آب سویا در تیمار آبیاری بخشی منطقه ریشه و بدترین شبیه سازی در تیمار کم آبیاری سنتی در حد ۵۰ درصد جبران نقصان رطوبتی خاک به دست آمد. بر اساس نتایج آماره های محاسبه شده در این پژوهش، بهترین شبیه سازی مدل که بیشترین مطابقت را با داده های اندازه گیری شده داشت به­ترتیب در  عملکرد دانه، بهره وری مصرف آب، شاخص سطح برگ، عملکرد بیولوژیک و مقدار رطوبت حجمی خاک به دست آمد (کمترین میزان RMSE و ME و بیشترین میزان ضریب تبیین). همچنین نتایج تحلیل حساسیت مدل نشان داد که مدل SWAP نسبت به داده های ورودی رطوبت باقی مانده و هدایت هیدرولیکی اشباع بسیار حساس می باشد و با کوچک ترین تغییر در این داده های ورودی خاک، نتایج خروجی (مقادیر پارامترهای شبیه سازی شده) به­شدت تغییر می کنند.

وآبیاری بخشی منطقه ریشه, اعتبارسنجی مدل, تحلیل حساسیت, کم آبیاری سنتی