ناهید پورعبدالله - دانشجوی سابق کارشناس ارشد آبیاری و زهکشی بخش آب دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز
تورج هنر - دانشیار بخش آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز
روح الله فتاحی - استادیار گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد

مطالعه بر روی کاهش انرژی جریان به منظور کاهش خسارت بر ابنیه پایین­دست همواره از موضوعات مورد توجه محققین بوده است. یکی از عمده­ترین مباحث در این زمینه بررسی پرش هیدرولیکی و نحوه کنترل آن می­باشد. همانند هر سازه دیگر در ساخت سازه­های کاهنده انرژی جریان نیز، منظور نمودن عوامل اقتصادی و سهولت اجرا، موضوعی اساسی است. لذا در این تحقیق اثر زبری و شیب­ منفی بستر بر پروفیل سرعت و سطح آب پرش هیدرولیکی در اعداد فرود اولیه ۹/۴ تا ۸/۷، در سه زبری متفاوت بستر و شیب­های صفر، % ۶/۰-، %۳/۱- و %۲- بررسی شد. نتایج حاکی از تشابه پروفیل­های سرعت اندازه گیری شده و تفاوت آن­ها با پروفیل جت آب بر روی بستر صاف بود. همچنین ضخامت لایه مرزی بی­بعد برابر ۶۶/۰ محاسبه شد که در مقایسه با بستر صاف (۱۶/۰) قابل ملاحظه بود. ضمن آن که تنش برشی در بستر زبر همراه با شیب منفی کف حداقل ۱۰ برابر تنش برشی بر روی بستر صاف بدست آمده و نیز ضرایب تصحیح انرژی و ممنتوم نسبت به حالت کلاسیک بیشتر بودند.

پرش هیدرولیکی, پروفیل سرعت, پروفیل سطح آب, زبری, شیب معکوس