شاهرخ زند پارسا - دانشیار بخش مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز
مائده محمودیان شوشتری - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد، بخش مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز
ابوالفضل مجنونی هریس - استادیار، گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز

برای بررسی تاثیر ورمی­کمپوست و کود شیمیایی بر ویژگی های فیزیکوشیمیایی خاک و عملکرد گندم رقم بهار، آزمایشی به صورت طرح بلوک های کامل تصادفی با ۱۱ تیمار و ۴ تکرار در سال زراعی ۱۳۹۳ در ایستگاه تحقیقات کشاورزی ماهیدشت اجرا شد. تیمارها عبارت بودند از مصرف ۵۰­ درصد کود شیمیایی NPK (T۱)، مصرف ۵۰ درصد NPK به علاوه ۳­ تن در هکتار ورمی کمپوست (T۲)، مصرف ۵۰ درصد NPK به علاوه­ ۵ تن در هکتار ورمی کمپوست (T۳)، مصرف ­۵۰­­ درصد NPK به علاوه­ ۷ تن در هکتار ورمی کمپوست (T۴)، مصرف ۱۰۰ درصد NPK (T۵)، مصرف­ ۳ تن ورمی­کمپوست  (T۶)، مصرف ۵ تن ورمی­کمپوست (T۷)، مصرف ۷ تن ورمی کمپوست (T۸)، مصرف ۳ تن ورمی کمپوست به علاوه­ نیاز کودی محصول منهای مقدار معادل کود شیمیایی موجود در ۳ تن ورمی­کمپوست (T۹)، مصرف ۵ تن ورمی­کمپوست به علاوه­ نیاز کودی محصول منهای مقدار معادل کود­ شیمیایی موجود در ۵ تن ورمی کمپوست (T۱۰) و مصرف ۷ تن ورمی­کمپوست به علاوه­ نیاز کودی محصول منهای مقدار معادل کودشیمیایی موجود در ۷ تن ورمی کمپوست (T۱۱). کمترین میزان pH (۷۰/۷) با مصرف ۷ تن ورمی کمپوست حاصل شد که نسبت به تیمارهای شیمیایی ۳۹/۵ درصد کاهش یافت. همچنین کمترین میزان جرم مخصوص ظاهری (۲۷/۱ گرم بر سانتی متر مکعب)، بیشترین درصد کربن آلی (۸۴/۱) و تخلخل کل (۱۷/۵۷ درصد) به تیمار ۷ تن ورمی کمپوست تعلق داشت. نیتروژن کل خاک با کاربرد ۷ تن ورمی کمپوست نسبت به تیمارهای ۵۰ و ۱۰۰ درصد کود شیمیایی به ترتیب ۴۵/۸۰ و ۵۲/۷۲ درصد افزایش یافت. نتایج نشان داد که کاربرد ۷ تن ورمی کمپوست (T۸) و بعد از آن مصرف ۷ تن ورمی کمپوست به علاوه­ نیاز کودی محصول منهای مقدار معادل کودشیمیایی موجود در ۷ تن ورمی کمپوست (T۱۱) و مصرف ­۵۰­­ درصد NPK به علاوه­ ۷ تن در هکتار ورمی کمپوست (T۴) بر ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک موثرتر از سایر تیمارها به ویژه تیمارهای شیمیایی بود. همچنین بالاترین عملکرد دانه گندم با کاربرد تیمار ۱۱ (۷ تن ورمی کمپوست به علاوه­ نیاز کودی محصول منهای مقدار معادل کودشیمیایی موجود در ۷ تن ورمی کمپوست) و بعد از آن با تیمار ۱۰ (مصرف ۵ تن ورمی کمپوست به علاوه­ نیاز کودی محصول منهای مقدار معادل کود­ شیمیایی موجود در ۵ تن ورمی کمپوست) حاصل شد.

بیلان آب, پنمن- مانتیث, تبخیر- تعرق, رطوبت خاک, مدل MSM۲, هارگریوز- سامانی