اثر شوری کلرید سدیم و غرقاب خاک بر غلظت برخی عناصر کم مصرف در ذرت سینگل کراس ۷۰۴

در این تحقیق، اثر شوری و غرقاب خاک بر غلظت آهن، روی، مس و منگنز بخش هوایی و ریشه ذرت علوفه­ای (Zea mays L.) رقم سینگل کراس ۷۰۴ در شرایط گلخانه­ای مطالعه گردید. آزمایش به­صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملا تصادفی و با سه تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایشی شامل مدت غرقاب خاک در پنج سطح (۰، ۲، ۴، ۸ و ۲۰ روز) و قابلیت هدایت الکتریکی (EC) عصاره اشباع خاک در چهار سطح (۱۱/۰، ۲، ۴ و ۸ دسی­زیمنس بر متر) بودند. برای بستر رشد گیاه از یک خاک شن لومی و برای ایجاد سطوح شوری در آن از نمک کلرید سدیم استفاده گردید. فاکتورهای شوری و غرقاب به­طور هم­زمان و در مرحله پنج برگی گیاه اعمال گردید. گیاهان پس از ۶۰ روز رشد برداشت شدند و غلظت آهن، روی، مس و منگنز بخش هوایی و ریشه آن ها اندازه­گیری شد. نتایج نشان داد که در شرایط غیرغرقاب، با افزودن نمک کلرید سدیم به خاک، غلظت آهن، مس و منگنز بخش هوایی و غلظت آهن، روی و مس ریشه ذرت کاهش ولی غلظت روی بخش هوایی افزایش یافت در حالی­که غلظت منگنز ریشه تغییر معنی­داری نکرد. در شرایط غرقاب، اثر افزودن کلرید سدیم بر غلظت آهن، روی، مس و منگنز در بخش هوایی و ریشه ذرت به مدت غرقاب خاک بستگی داشت. بدون افزودن کلرید سدیم، غلظت آهن، مس و منگنز بخش هوایی و غلظت آهن، روی و مس ریشه در شرایط غرقاب کمتر از شرایط غیرغرقاب بود در حالی­که غلظت روی بخش هوایی و منگنز ریشه در شرایط غرقاب تفاوت معنی­داری با شرایط غیرغرقاب نداشت. در شرایط کاربرد کلرید سدیم، اثر مدت غرقاب خاک بر غلظت آهن، روی، مس و منگنز در بخش هوایی و ریشه به سطح شوری بستگی داشت. گیاه ذرت در شرایط شور (۴ و ۸ دسی­زیمنس بر متر) روی را در بخش هوایی و در شرایط غیرشور (۱۱/۰ و ۲ دسی­زیمنس بر متر) در ریشه انباشته کرد. در شرایط غرقاب و غیرغرقاب، غلظت روی در بخش هوایی بیشتر از ریشه بود. در تمامی شرایط مورد مطالعه، گیاه ذرت آهن، مس و منگنز را در ریشه انباشته کرد. نتایج نشان داد که حتی دوره­های کوتاه غرقاب خاک بر غلظت آهن، روی، مس و منگنز بخش هوایی و ریشه ذرت علوفه­ای اثر معنی­داری داشت.

Keywords:

آهن , روی , ذرت , شوری , غرقاب , مس , منگنز