مقایسه مدل های مخزنیGUHR ، هیبرید و نش در استخراج هیدروگراف واحد حوضه (مطالعه موردی : حوضه کمانج علیا)

برآورد رواناب یکی از موضوعات اصلی هیدرولوژیست ها در طراحی ­های هیدرولوژیکی و برنامه­ریزی­های مدیریت منابع آبی می­باشد. در بین روش­های متعدد ارائه شده برای پیش­بینی سیلاب ناشی از یک رگبار، هیدروگراف­های واحد بطور گسترده­ای مورد استفاده قرار می­گیرند. در این میان استفاده از روش­های ژئومورفولوژی برای محاسبه رواناب که خصوصیات بارش و حوضه را در برآورد سیلاب در نظر می­گیرند، دید واقع بینانه­تری از رفتار حوضه بدست می­دهد. ارتباط بین پارامترهای هیدروگراف­های واحد مصنوعی و خصوصیات ژئومورفولوژی حوضه امکان گسترش استفاده از این مدل­ها را در حوضه­های فاقد آمار نیز فراهم می­کند. در این مطالعه هیدروگراف‎های واحد حوضه با به کار بردن مدل هیدروگراف واحد ژئومورفولوژی مخزن (GUHR)، مدل نش (NASH) و مدل هیبرید برای چهار رویداد بارش- رواناب در حوضه کمانج علیا در استان آذربایجان شرقی به دست آمد. مقایسه نتایج حاصل با هیدروگراف های واحد مشاهداتی با استفاده از پنج معیار خطا (ضریب تعیین، معیار نش – ساتکلیف، خطای حجم، خطای دبی اوج و زمان رسیدن به اوج) نشان می‎دهد هر سه مدل هیدروگراف‎های واحد را با دقت قابل قبولی برآورد می‎کنند. طبق نتایج بدست آمده هر سه روش مقدار دبی اوج کمتری را نسبت به مقادیر متناظر مشاهده­ای شبیه‎سازی می­کنند. اما در کل مدل GUHR مقدار دبی اوج و زمان رسیدن به دبی اوج را بهتر شبیه‎سازی می­نماید.

Keywords:

بارش- رواناب , حوضه کمانج علیا , مدل هیبرید , مدل نش , هیدروگراف واحد ژئومورفولوژی مخزن (GUHR) , هیدروگراف واحد لحظه ای