حمید دارابی - دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
کریم سلیمانی - دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
کاکا شاهدی - دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
میرحسن میر یعقوب زاده - دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

آنالیز مورفومتریک توصیفی کمی از ویژگی­های هندسی حوضه آبخیز را به منظور درک بهتر شرایط مورفولوژیکی فراهم می­کند. این ویژگی­ها در حوضه­های فاقد آمار مهمترین نقش را در برآوردهای هیدرولوژی دارند. تعیین و تشخیص شباهت­ بین زیرحوضه­های آبخیز فاقد آمار، با ویژگی­های مورفولوژیک مشابه، کمک می­کند که عملیات­ حفاظت آب و خاک به عنوان روشی برای اجرای هماهنگ در بین زیرحوضه­ها انجام شود. در تحقیق حاضر، تکنیک­های خوشه­بندی چند میانگینی یا (KCA) و روش سلسله مراتبی یا (HCA) با هدف طبقه­بندی ۲۴ زیرحوضه در گروه­های همگن، در حوضه آبخیز پل­دوآب شازند با استفاده از ۱۰ پارامتر مورفومتریک بکار رفتند. بدین منظور بعد از استخراج پارامترهای مورفومتریک ابتدا اقدام به استاندارد کردن داده­ها شد و سپس به منظور تعیین تعداد خوشه­های بهینه از شاخص دیویس- بولدین استفاده شد. با توجه به این شاخص تعداد ۵ خوشه جهت طبقه­بندی نهایی زیرحوضه­ها تعیین گردید نتایج روش KCA نشان داد که تعداد اعضای خوشه­های ۱، ۲، ۳، ۴ و ۵ به ترتیب برابر با ۳، ۷، ۳، ۷ و ۴ زیرحوضه می­باشد. هم چنین نتایج روش HCA نیز نشان داد که تعداد اعضای خوشه­های ۱، ۲، ۳، ۴ و ۵ به ترتیب برابر با ۳، ۷، ۲، ۸ و ۴ زیر حوضه می­باشد. در نهایت مقایسه نتایج این دو تکنیک نشان داد که ۲۳ زیرحوضه (۹۵%) توسط هر دو تکنیک به طور مشترک بیان شده است.

پارامترهای مورفومتریک, حوضه آبخیز, طبقه بندی, HCA, .KCA