محمد ولی تقدسی
رئوف کلیایی
سید حسین ناظر کاخکی

مگس میوه ی زیتون،Bactrocera oleae (Rossi) ، از آفات مهم زیتون می باشد که در سال های اخیر خسارت زیادی به باغ های زیتون وارد کرده است. به منظور استفاده ی بهینه از تله های زرد چسبنده به همراه فرمون جنسی در شکار این آفت، جهت و ارتفاع نصب آن ها از سال ۱۳۸۷ تا ۱۳۸۹ در ایستگاه تحقیقات زیتون طارم مورد بررسی قرار گرفت. برای اجرای آزمایش از طرح کرت های خرد شده در چهار تکرار استفاده شد که فاکتور اصلی، جهت های چهار گانه و فاکتور فرعی، سه ارتفاع یک، دو و سه متری بودند. باتوجه به سابقه ی حضور آفت در منطقه، قبل از آغاز فصل پاییز، تله ها روی درختان زیتون نصب و آمار برداری به صورت هفتگی در طول فصل انجام شد. نتایج نشان داد که ارتفاع، برخلاف جهت، تاثیر بیش تری بر شکار داشت و اثر آن در هر سه سال معنی دار بود. تاثیر جهت فقط در سال دوم، که بالاترین تراکم آفت ثبت شد، معنی دار بود. مقایسه ی میانگین اثر ارتفاع در هر سال، موید بیش ترین و کم ترین شکار، به ترتیب در ارتفاع سه و یک متری بود. در سال ۱۳۸۷، میزان کل شکار (نر و ماده) در ارتفاع یک و سه متری به ترتیب ۲۵/۵ و ۶۳/۹ ؛ در سال ۱۳۸۸، ۴۶/۲۱ و ۴۶/۵۳؛ و در سال ۱۳۸۹، ۳۳/۱ و ۲۷/۳ مگس در هر تله بود. در سال ۱۳۸۸، بیش ترین شکار در جهت غرب و جنوب، به ترتیب با ۳۹/۴۶ و ۰۴/۴۲ و کم ترین آن در جهت شمال و با ۲۰/۲۹ مگس ثبت شد. برپایه ی نتایج، ارتفاع سه متری و جهت های غرب و جنوب برای کاربرد تله ی زرد چسبنده به همراه فرمون جنسی در شهرستان طارم توصیه می شود.

Olive fruit fly, Bactrocera oleae, yellow sticky trap, Sex pheromone, height, direction