B. Mallik
Z. Saeidi

کنه ی تارتن دولکه ای به بسیاری از آفت کش های مورد استفاده در مزارع گوجه فرنگی مقاوم شده است. یک روش جایگزین برای کنترل آفت، استفاده از گیاه میزبان مقاوم است که به وسیله ی کرک های غده ای ایجاد می شود. در این تحقیق نقش کرک های غده ای نوع IV در به دام انداختن و مرگ کنه ی تارتن، در برگچه های دارای کرک و فاقد کرک لاین های مختلف گونه های Lycopersicon hirsutum Humb & Bonpl (لاین های LA۱۷۴۰، LA۱۷۷۷ و LA۲۸۶۰)،L. pennellii (Corr) D’Arcy (لاین های LA۲۹۶۳ و LA۲۵۸۰) و L. esculentum Mill (رقم Sankranthi) بررسی شد. سومین برگچه ی انتهایی انتخاب شد و دیسک های برگی تهیه گردید. ده عدد کنه ی ماده ی بالغ روی سطح فوقانی هر دیسک قرار داده شد و پس از دو ساعت تعداد کنه های به دام افتاده، به دام نیفتاده و غرق شده در آب شمارش شد. پس از ۲۴ و ۴۸ ساعت نیز تعداد کنه های مرده، در حال مرگ و غرق شده در آب شمارش شدند. بالاترین میزان به دام افتادن درL. hirsutum LA۱۷۷۷ مشاهده شد، در حالی که هیچ کنه ای روی L. esculentum به دام نیفتاد. میزان مرگ و میر رویL. hirsutum و L. pennellii بسیار بالا بود، در حالی که روی رقم حساس Sankranthi بسیار پایین بود. کرک های غده ای نوع IV روی L. esculentum مشاهده نشدند، در حالی که بیش ترین تراکم آن ها روی سطوح بالایی و زیرین برگ هایL. hirsutum LA۱۷۷۷ (به ترتیب ۷۲/۸۶ و ۴۴/۳۴ کرک بر میلی متر مربع) مشاهده شد. حذف کرک های غده ای موجب افزایش زنده مانی کنه ی تارتن روی لاین های مقاوم شد. همبستگی بین تراکم کرک های غده ای نوع IV و به دام افتادن کنه ی تارتن دولکه ای معنی دار و مثبت بود.

به دام افتادن, مرگ و میر, Tetranychus urticae, گوجه فرنگی, کرک های غده ای, Lycopersicon, کنه ی تارتن دولکه ای