حمیدرضا صراف معیری
احمدرضا مهندسی
احمد عاشوری

ترشحات کورنیکولی برای هشدار دادن به افراد هم گونه، زمانی که با خطر شکار شدن توسط دشمنان طبیعی مواجه می شوند، در بسیاری از گونه های شته ها به عنوان یک مکانیسم دفاعی شناخته شده است. مطالعات گسترده ای روی منافع این ترشحات و فرمون هشدار دهنده ناشی از آن انجام پذیرفته است ولی هزینه های این مکانیسم برای شته ها هنوز به خوبی شناخته نشده است. در این مطالعه هزینه های زیستی مستقیمی که ترشحات کورنیکولی شته ی جالیز، Aphis gossypii Glover، روی مراحل بالغ و نابالغ شته ها دارند مورد بررسی قرار گرفته است. بدین منظور، قسمت پشتی قفسه ی سینه ی شته ها در مراحل مختلف زیستی (پوره ی سن دوم، سوم، چهارم و بالغین) به وسیله ی قلم موی نازکی تحریک شد تا قطرات کورنیکولی مترشحه قابل مشاهده باشند. پس از این دست کاری، خصوصیات زیستی شته ها تا مرگ آخرین شته ی بالغ پی گیری شد. آزمایش ها در شرایط دمایی ۱ ± ۲۵ درجه ی سلسیوس، رطوبت نسبی ۵ ± ۵۰ درصد و دوره ی نوری ۱۶ ساعت روشنایی و ۸ ساعت تاریکی در داخل اتاقک رشد انجام شد. نتایج نشان داد که تولید ترشحات کورنیکولی به وسیله ی پوره های سن دوم و سوم شته ی جالیز اثری روی زنده مانی و پوره زایی بالغ های آن ها ندارد. برعکس، زنده مانی و پوره زایی پوره های سن چهارم و حشرات کاملی که وادار به ترشح قطرات کورنیکولی شده بودند به طور معنی داری نسبت به افرادی که تولید این ترشحات را نکرده بودند، کاهش یافت. همچنین مشخص شد که ترشحات کورنیکولی هزینه هایی را برای آخرین مراحل پورگی و حشرات کامل شته ی جالیز در بر دارد.

هزینه های زیستی, فرمون هشدار دهنده, رفتار دفاعی