S. A. Mohammadi
M. S. Hejazi
K. Haddad Irani-Nejad
N. G. M. Z. Khiaban
N. Sokhandan

تصاویر بال جلو و عقب (به ترتیب دارای ۱۵ و ۱۲ لندمارک) ۵ جمعیت جغرافیایی پروانه ی کرم غوزه ی پنبه، Helicoverpa armigera (Hübner)، از مناطق مختلف شمال و شمال غرب کشور مورد تجزیه و تحلیل چند متغیره قرار گرفت. تعداد ۲۸۷ تصویر متعلق به بال جلو و ۲۷۷ تصویر متعلق به بال عقب با استفاده از ۲۶ متغیر ریخت سنجی هندسی در بال جلو و ۲۰ کاراکتر در بال عقب با یکدیگر مقایسه شدند. آنالیز فاکتورهای مربوطه نشان داد که بال در افراد ماده اندازه ی بزرگتری نسبت به افراد نر دارد (بال جلو: ۹۸/۳F = ، ۰۴۷/۰P = ؛ بال عقب: ۶۲/۱۴F = ، ۰۰۰/۰P = ). تجزیه ی تابع تشخیص بال جلو و عقب، ۵ جمعیت جغرافیایی را به ترتیب به میزان ۱/۸۶ و ۳/۶۹ درصد از یکدیگر متمایز نمود. اثر جمعیت، جنس و اثر متقابل جمعیت در جنس برای مجموع متغیرهای شکلی در بال جلو و بال عقب در سطح احتمال یک در صد معنی دار بودند. بدین ترتیب بین جمعیت های مورد مطالعه و هم چنین جنس نر و ماده حداقل از نظر یکی از متغیرهای شکلی تفاوت معنی دار وجود داشت. نتایج آزمون جنس ها معنی دار بود و در کلیه ی نتایج آزمون ها نر و ماده ها از هم جدا شدند. نتایج آزمون بین جمعیت ها نیز معنی دار بود.

ریخت سنجی هندسی, دوشکلی جنسی, Helicoverpa armigera, جمعیت های جغرافیایی