تعیین شاخص های تغذیه ای لاروهای شب پره یHyles euphorbiae (Lep.: Sphingidae) روی گونه های مختلف فرفیون

شب پره ی Hyles euphorbiae (L.) حشره ای است که تنها از گونه های شیرابه دار گیاهان جنس Euphorbia L. تغذیه می نماید. اطلاع از میزان تغذیه و دامنه ی میزبانی این شب پره به عنوان یکی از عوامل بیوکنترل علف های هرز فرفیون حائز اهمیت است. در این تحقیق، شاخص های تغذیه ای لاروهای این شب پره روی پنج گونه فرفیون رایج در اراضی کشاورزی و مرتعی آذربایجان غربی به اسامیEuphorbia macroclada ،E. denticulata ،E. seguieriana ،E. heteradena وE. boissieriana در شرایط آزمایشگاه با دمای ۱ ± ۱۹ درجه ی سلسیوس، رطوبت نسبی ۵ ± ۶۵ درصد و دوره ی نوری ۱۴ ساعت روشنایی و ۱۰ ساعت تاریکی اندازه گیری شد. آزمایش ها در طول دوره ی لاروی شب پره، در ۴ گروه ۸ تایی و در داخل ظروف پلاستیکی انجام شد. نتایج به دست آمده نشان داد که میزان تغذیه ی لاروهای این شب پره از پنج گونه فرفیون مورد بررسی با یکدیگر دارای اختلاف معنی دار نمی باشد. اگر چه بیشترین میزان تغذیه مربوط به E. macroclada (۷۱/۰ ± ۹۷/۲۴ گرم) و کمترین آن مربوط به E. boissieriana (۸۸/۰ ± ۲۴/۲۱ گرم) بود. میانگین وزن فضولات دفع شده توسط لاروهای پرورش یافته بر روی E. boissieriana (۷۳/۰ ± ۲۰/۱۱ گرم) به صورت معنی داری کمتر از میانگین وزن فضولات دفع شده از لاروهای پرورش یافته روی سایر گونه های فرفیون بود. مقایسه ی میانگین وزن لاروهای H. euphorbiae در پایان دوره ی لاروی در تغذیه از پنج گونه فرفیون نشان داد که از لحاظ آماری اختلاف معنی داری بین آن ها وجود ندارد ولی میانگین شاخص بازدهی تبدیل غذای بلعیده شده (۰۱/۰ ± ۲۰۰/۰) در مورد گونه ی E. boissieriana علی رغم نداشتن اختلاف معنی دار با سایر گونه ها بیشتر از بقیه بود. نتایج کلی تحقیق حاضر نشان داد که هر پنج گونه فرفیون مورد تحقیق، میزبان لاروهای H. euphorbiae بوده و لاروها در روی میزبان های خود برای رسیدن به وزن طبیعی، ضمن افزایش بازدهی تبدیل مواد بلعیده شده، میزان تولید فضولات و دفع آن را کاهش می دهند. این شب پره عامل مناسبی برای به کارگیری در کنترل گیاهان مضر فوق در قالب برنامه های کنترل بیولوژیک می باشد.

Keywords:

Hyles euphorbiae , Euphorbia , فرفیون , شاخص های تغذیه , دامنه ی میزبانی