حامد غباری
سید حسین گلدانساز
حسن عسکری
احمد عاشوری
عزیز خرازی پاکدل
محمد رضا بی همتا

جنگل های غرب ایران، ۵۲۰۰۰۰۰ هکتار وسعت دارد که ۵۰۰۰۰۰ هکتار آن در استان کردستان قرار دارد و گونه ی غالب آن بلوط می باشد. پروانه ی جوانه خوار بلوط، Tortrix viridana L. (Lep.: Tortricidae)، یکی از مهمترین آفات جنگل های بلوط این استان است که هر ساله خسارات عمده ای وارد می کند. یکی از روش های مناسب برای پایش این آفت در جنگل، استفاده از تله های فرمونی است. بنابراین طی دو سال تحقیق، حضور، پراکنش و دوره ی فعالیت آفت مذکور در جنگل های بلوط استان کردستان مورد بررسی قرار گرفت. برای بررسی حضور و پراکنش پروانه ی جوانه خوار بلوط در این استان، ۱۵ محل با فاصله ی تقریبی ۴۰ کیلومتر از یکدیگر، از شهرستان کامیاران در جنوب غربی، تا شهرستان بانه در شمال غربی استان، تله گذاری شد. همچنین برای مطالعه ی دوره ی فعالیت حشرات کامل، منطقه ی جنگلی در مسیر سنندج- مریوان انتخاب و در این منطقه نیز تعداد هفت تله مستقر گردید که به طور مستمر (هر دو روز یک بار) مورد بازدید قرار می گرفت. نتایج آزمایش ها نشان داد که این آفت در تمام مناطق تله گذاری شده از کامیاران تا بانه حضور دارد. بالاترین تراکم آفت، مربوط به ارتفاعات کولیت (۱۳۹ پروانه در هر تله) در قسمت غربی استان می باشد. بررسی دوره ی ظهور حشرات کامل نشان داد که اولین شب پره ها در تاریخ ۲۶ اردیبهشت و آخرین آنها سوم تیر شکار شدند. اوج پرواز در تاریخ ۳۱ اردیبهشت اتفاق افتاد. بدین ترتیب، طی یک دوره ی ۴۰ روزه، حشرات کامل فعال بوده و پس از جفت گیری، تخم ریزی می نمایند. دوره ی تخم حدود نه ماه طول می کشد و در بهار سال بعد، هم زمان با باز شدن جوانه های برگی، فعالیت لاروها نیز آغاز می گردد.

Tortrix viridana, pheromone trap, Oak, oak leaf roller moth, Kurdistan