مریم سپیانی - دانش آموخته کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی، دانشگاه آزاد اسلامی نجف آباد، اصفهان، ایران
ملیحه سادات کاظمی - استادیار، گروه روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی نجف آباد، اصفهان، ایران

هدف پژوهش، تعیین میزان اثربخشی آموزش ذهنآگاهی بر تصویر بدن، تکانشگری و سازگاری اجتماعی در دختران چاق بود. روش پژوهش، نیمهآزمایشی، پیش­آزمون-پس­آزمون همراه با گروه کنترل بود. جامعه آماری، دختران نوجوان چاق شهرستان نجف آباد در نیمه اول سال ۱۳۹۷ بود. ابتدا تعداد ۳۰ نفر از دانش آموزان دختر مقطع متوسطه ۱ و۲ با دامنه سنی ۱۴ تا ۱۸ سال که بر طبق معیار شاخص توده بدنی (BMI) چاق محسوب می شدند، بصورت هدفمند انتخاب و سپس بطور تصادفی در دو گروه کنترل و آزمایش (هرگروه ۱۵نفر) جایگزین شدند. هر دو گروه سه پرسشنامه روابط چندبعدی بدن (Cash, ۱۹۹۰)، پرسشنامه تکانشگری بارت  (Patton,Stanford & Barratt,۱۹۹۵) و پرسشنامه سازگاری اجتماعی کالیفرنیا  (Thorpe, Clark & Tiegs, ۱۹۳۹) را قبل از آموزش تکمیل نمودند. سپس گروه آزمایش تحت آموزش ذهن آگاهی (۸جلسه ی ۹۰ دقیقه ای) قرار گرفت و گروه کنترل هیچ مداخله ای دریافت نکرد. بعد از اتمام آموزش، پرسشنامه­ها توسط هر دو گروه تکمیل شد. داده­ها با استفاده از نرم افزارSPSS ۲۱  با تحلیل کوواریانس تجزیه و تحلیل شد. یافته­ها نشان داد که بین گروه­های آزمایش و کنترل در متغیرهای تصویر بدن، تکانشگری و سازگاری اجتماعی تفاوت معناداری وجود داشت (۰۱/۰ P<). همچنین مقایسه میانگین­ها در نمرات پس­آزمون مولفه گرایش ضد اجتماعی، نشان داد که گروه آزمایش نمرات بالاتری را نسبت به گروه کنترل کسب کرده است و نشان می­دهد که گروه آزمایش بعد از آموزش ذهن­آگاهی، در مولفه گرایش ضد­اجتماعی، سازگاری و عملکرد بهتری داشته است. بنابراین آموزش ذهن آگاهی می تواند در بهبود تصویر بدن، تکانشگری و سازگاری اجتماعی دختران نوجوان چاق موثر واقع شود.

ذهن آگاهی, تصویر بدن, تکانشگری, سازگاری اجتماعی, چاقی