علیرضا حسن اقلی - دانشیار بخش تحقیقات آبیاری و زهکشی موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی
آزیتا رمضانی - فارغ التحصیل مقطع کارشناسی ارشد
سید مجید میرلطیفی - دانشیار گروه آبیاری و زهکشی دانشگاه تربیت مدرس

انتخاب پوشش (فیلتر) مناسب، یکی از موارد اصلی در تضمین عملکرد سامانه­های زهکشی زیرزمینی است.  در سال­های اخیر تامین پوشش­های دانه­ای (شن و ماسه) به­دلایلی مانند دوری معادن از محل اجرای پروژه­ها، هزینه زیاد، نامتناسب بودن دانه­بندی با خاک محل و مسائل زیست­محیطی دشوار شده است و به­همین دلایل کاربرد پوشش­های مصنوعی به­عنوان جایگزین مطرح شده که نیاز به بررسی و تایید دارد.  در این تحقیق، با توجه به اهمیت تطابق پوشش زهکشی با خصوصیات خاک و شرایط هر منطقه، تناسب پوشش­های مصنوعی رایج برای استفاده در اراضی تحت زهکشی دشت شادگان واقع در استان خوزستان بررسی شده است.  به این منظور، آزمون­های نفوذسنجی مطابق استاندارد ASTM D-۵۱۰۱ روی سه نمونه پوشش مصنوعی PLM شامل یک نمونه با مشخصه تجاری PP۴۵۰ تولید خارج و دو نمونه با مشخصه­های تجاری PP۴۵۰ و PP۷۰۰ تولید شده در یکی از کارخانه­های داخل کشور اجرا شد.  مقادیر هدایت هیدرولیکی و نسبت گرادیان مجموعه خاک- پوشش مصنوعی برای سه پوشش فوق تعیین شد.  متوسط هدایت هیدرولیکی برای پوشش­های PP۴۵۰ خارجی و PP۴۵۰ و PP۷۰۰ ایرانی به­ترتیب ۲۱/۰، ۱۱/۰ و ۱۳/۰ متر در روز و متوسط نسبت گرادیان برای این پوشش­ها به­ترتیب ۸۶/۱، ۷۸/۰ و ۸۴/۰ به­دست آمد.  با توجه به مقادیر نسبت گرادیان و تغییرات هدایت هیدرولیکی، عملکرد پوشش­های PP۴۵۰ و  PP۷۰۰ایرانی نزدیک به­ هم ارزیابی شد و در الویت قرار گرفت، اما مقادیر هدایت هیدرولیکی و نسبت گرادیان مجموعه خاک- پوشش PP۷۰۰ ایرانی، درصد تغییرات و نوسان کمتری را در خلال آزمون از خود نشان داد.