علی اکبر صلح جو - استادیار بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس
سیدابراهیم دهقانیان - مربی پژوهش بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس

از عوامل موثر بر عملکرد گندم، استفاده بهینه از بقایای گیاهی و آب است.  از این رو نیاز است تا روش های مدیریت بقایای گیاهی و زمان اجرای پی آب روی پشته های عریض بررسی و ارزیابی شود.  این تحقیق در قالب طرح آماری اسپلیت بلوک و به مدت سه سال اجرا شد.  تیمار اصلی، مدیریت بقایای گیاهی شامل: الف، سوزاندن بقایای گیاهی، ب، خارج کردن قسمت عمده­ای از بقایای گیاهی+ ساقه خردکردن و ج، خارج کردن قسمت عمده ای از بقایای گیاهی + ساقه خردکردن + شخم با گاوآهن برگردان دار است.  تیمار فرعی زمان اجرای پی آب شامل: الف، ۷ روز پس از کاشت، ب، ۱۴ روز پس از کاشت و ج، ۲۱ روز پس از کاشت در ۳ تکرار است.  پارامترهای شاخص مخروطی خاک، درصد رطوبت خاک، درصد سبز، درصد بقایای گیاهی مانده بر سطح خاک، میزان آب مصرفی و عملکرد گندم اندازه گیری شد.  نتایج نشان می دهد که تیمار استفاده از ساقه خردکن + گاوآهن برگردان دار، در مقایسه با سوزاندن بقایای گیاهی، باعث کاهش: شاخص مخروطی خاک به میزان ۸/ ۱۸ درصد، میزان سبز شدن ۷ درصد، بقایای گیاهی مانده بر سطح خاک به میزان ۶۳ درصد و آب مصرفی به میزان ۵ درصد و نیز باعث افزایش ماده آلی خاک به میزان ۵/۳ درصد، عملکرد گندم به میزان ۵ درصد و کارآیی مصرف آب بر اساس عملکرد گندم به میزان ۳/۱۱ درصد شده است.  نتایج همچنین نشان می دهد که زمان اجرای پی آب تاثیر خاصی بر عملکرد گندم ندارد و می توان آن را به مدت ۲۱ روز از تاریخ کاشت به تاخیر انداخت یا به عبارت دیگر آن را حذف کرد.