نیکروز باقری - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد
علیرضا کیهانی - دانشیار گروه مکانیک ماشین های کشاورزی دانشکده مهندسی و فناوری کشاورزی دانشگاه تهران
سید سعید محتسبی - استاد گروه مکانیک ماشین های کشاورزی دانشکده مهندسی و فناوری کشاورزی دانشگاه تهران
رضا علیمرانی - دانشیار گروه مکانیک ماشین های کشاورزی دانشکده مهندسی و فناوری کشاورزی دانشگاه تهران

پایش پارامترهای موثر بر خشک شدن محصول به منظور ارزیابی و بررسی دقیق عملکرد سیستم در شرایط واقعی ضروری است.  برای بررسی عملکرد خشک­کن خورشیدی همرفت اجباری طراحی شده جهت خشک کردن سبزی­های برگی و گیاهان دارویی، یک سیستم پایش ساخته شد.  که در آن چند حسگر دما دیجیتالی در نقاط ورودی هوا به جمع کننده، خروجی هوا از جمع کننده، و خروجی هوا از محفظه خشک­کن قرار داده شده است.  برای ثبت اطلاعات حسگرها و انجام محاسبات، برنامه­ای با استفاده از زبان برنامه نویسی ویژوال بیسیک ۶ نوشته شد.  آزمایش­ها در سه تکرار و هر تکرار به مدت ۸ ساعت از ۱۰ صبح تا ۶ بعد از ظهر در فصل تابستان اجرا شد.  در تمامی آزمایش­ها، محصول (نعنا) به ارتفاع ۵ سانتی­متر روی سینی­های محفظه خشک­کن قرار داده شد.  نتایج آزمایش­ها نشان می­دهد که         انرژی تابشی در صفحه جمع کننده،  انرژی حرارتی جذب شده در جمع کننده، و انرژی لازم برای تبخیر محصول رابطه­ای خطی و مستقیم با دما دارند و نیز در فرایند خشک­شدن، انرژی تابشی ابتدا روند افزایشی و سپس کاهشی دارد.  نتایج حاصل از آزمایش­ها همچنین نشان می­دهد که میانگین دماها در ورودی جمع کننده، خروجی جمع کننده، و خروجی هوا از محفظه خشک­کن به ترتیب ۱/۳۸، ۷/۵۴و ۵/۴۵ درجه سانتی­گراد است.  میانگین حداکثر و حداقل بازده انرژی در آزمایش­ها به ترتیب ۴۹ و ۷/۱۴درصد و دامنه نوسانات آن در محدوده  ۱۴ تا ۵۳ درصد است.  میانگین انرژی تابشی و انرژی لازم برای تبخیر رطوبت محصول به ترتیب ۴/۴۵۷۲ و ۲/۲۷۷۲ کیلوژول به دست آمد.  منحنی خشک شدن محصول نیز به ­صورت رابطه­ای نمایی با رابطه و ۹۴۵/۰ =R۲ به دست آمد.