مهناز کرمی - کارشناسی ارشد علوم اجتماعی، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران
مریم قاضی نژاد - دانشیار جامعه شناسی دانشگاه الزهرا، تهران، ایران
منصوره اعظم آزاده - دانشیار جامعه شناسی دانشگاه الزهرا، تهران، ایران

به رغم اینکه می توان مدعی شد نابرابری، فاصله و طردشدگی اجتماعی همواره در جوامع وجود داشته است، نمی توان از تامل در چرایی، چگونگی و پیامدهای آن برای گروه های مختلف و نظام های اجتماعی دارای تنوع و تکثر امروز، چشم پوشی کرد. پژوهش حاضر باهدف تبیین رابطه هویت مذهبی و احساس طرد اجتماعی با در نظر گرفتن متغیر واسط فاصله اجتماعی در میان دو گروه دانشجویان شیعه و سنی انجام شده است. نمونه آماری شامل ۲۷۹ نفر از دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشکده های علوم اجتماعی سه دانشگاه علامه طباطبائی، تهران و شهید بهشتی است که دانشجویان سنی به شیوه گلوله برفی و دانشجویان شیعه به شیوه تصادفی انتخاب شده اند. یافته ها حاکی از آن است که مقدار میانگین شاخص های احساس طرد اجتماعی، فاصله اجتماعی و هویت مذهبی در میان دانشجویان سنی بیش از دانشجویان شیعه می باشد. همچنین، بین میزان هویت مذهبی با احساس طرد اجتماعی و بین فاصله اجتماعی با احساس طرد اجتماعی رابطه مستقیم وجود دارد. تحلیل رگرسیون چند متغیری بیانگر آن است که متغیرهای واردشده به معادله توانسته اند بخش قابل توجهی از واریانس تغییرات مربوط به متغیر وابسته را تبیین نمایند. نتایج تحلیل مسیر نیز حاکی از آن است که متغیرهای هویت مذهبی، قومیت و فاصله اجتماعی با احساس طرد اجتماعی رابطه دارند.

هویت مذهبی, فاصله اجتماعی, احساس طرد اجتماعی, شیعه, سنی, دانشجویان