سعید شجاعی برجوئی - MSc. Student, Department of Environmental, School of Natural Resources and Desert Studies, Yazd University, Yazd, Iran
حمیدرضا عظیم زاده - Ph.D. Associate Professor, Department of Environmental, School of Natural Resources and Desert Studies, Yazd University, Yazd, Iran
اصغر مصلح آرانی - Ph.D. Associate Professor, Department of Environmental, School of Natural Resources and Desert Studies, Yazd University, Yazd, Iran

زمینه و هدف: شاخص تحمل به آلودگی هوا(APTI)  Air Pollution Tolerance Index  به عنوان معیاری برای ارزیابی مقاومت گیاهان در برابر آلودگی هوا، یکی از ابزارهای مهم برای مدیریت کیفیت هوا پیرامون صنایع است. هدف از این پژوهش، بررسی کیفیت هوا و ارزیابی شاخص تحمل به آلودگی هوا در گیاهان بومی رویش­یافته پیرامون مجتمع صنعتی شیشه، خاک چینی، کاشی و سرامیک اردکان است. روش کار: برای انجام این مطالعه (مقطعی توصیفی-تحلیلی) ابتدا غلظت آلاینده های معیار هوا در ناحیه صنعتی مورد بررسی ارزیابی شد. سپس با نمونه­برداری از برگ گیاهان بومی و اندازه­گیری پارامترهای pH عصاره برگ، محتوای آب نسبی، کلروفیل کل و اسید آسکوربیک برگ، شاخص تحمل به آلودگی هوا تعیین شد. غلظت سرب (Pb)، کروم (۶+(Cr و کادمیوم (Cd) در گیاهان، با استفاده از روش هضم خشک توسط دستگاه جذب اتمی اندازه­گیری شد. کلیه تجزیه تحلیل آماری داده­ها در نرم افزار SPSS  نسخه ۲۲ انجام شد. نتایج: میانگین غلظت CO، ۳O، ۲NO، ۲SO  و ۱۰ PM در ناحیه صنعتی به ترتیب با مقادیر برابر با  ۰۶/۲، ۷۵/۷، ppm ۲۸/۳ و ppb ۹۴/۳۳ و µg/m۳۵۵/۷۰  پایین تر از حدود استاندارد است. همچنین غلظت سرب (Pb)، کادمیوم (Cd) و کروم  (۶+(Cr در گیاهان پایین­تر از حدود استاندارد بود. با این توصیف، متناسب با پایین بودن غلظت آلاینده های معیار کیفیت هوا و فلزات سنگین در گیاهان از حدود استاندارد، شاخص تحمل گیاهان پیرامون مجتمع صنعتی در طبقه حساس به آلودگی هوا اندازه گیری شد. در میان گونه­های مرتعی، درختی و درختچه­ای به ترتیب گیاه قلم (۴۹/۸)، انار (۸۰/۱۶) و ابریشم (۳۷/۹) بیشترین APTI دارا بودند. نتیجه­گیری: بر اساسAPTI ، پیشنهاد می­شود از گونه غیر­مثمر انارگل به عنوان گونه متحمل­تر و گونه درمنه به عنوان پایشگر زیستی برای توسعه فضای سبز استفاده نمود.

Air Pollution Tolerance Index, Ardakan, Iran, Heavy Metals, شاخص تحمل به آلودگی هوا, اردکان, فلزات سنگین